HRW kêu gọi gia tăng áp lực với VN
Tuyên Ngôn Của Một Người Dân - Giọng đọc: Cát Bụi
Cập nhật: 08:05 GMT - thứ sáu, 31 tháng 1, 2014
Tổ chức nhân quyền Human Rights Watch vừa
ra thông cáo kêu gọi quốc tế tăng áp lực với Việt Nam tại phiên Kiểm
điểm định kỳ về nhân quyền ngày 5/2 tới.
Các bài liên quan
- HRW: 'Nhân quyền VN
xấu đi nghiêm trọng'
- Việt Nam đi tìm
lối thoát nhân quyền
- Nhân quyền ở đâu
trong ngoại giao Mỹ?
Chủ đề liên quan
Thông cáo ra ngày 31/1 tại New York viết:
"Các nước thành viên Liên Hiệp Quốc cần tăng áp lực để Việt Nam
đưa ra các cam kết có thể chứng thực cải thiện nhân quyền tại phiên
Kiểm điểm định kỳ (UPR) ở Geneva ngày 5/2/2014.
Các thành viên LHQ cứ bốn năm một lần
phải làm thủ tục UPR để xem xét tình hình nhân quyền ở các nơi.
Một đánh giá ban đầu về tình hình nhân
quyền ở Việt Nam đã được nộp cho Hội đồng Nhân quyền LHQ ngày
20/6/2013, sau đó công bố tháng 12/2013.
Human Rights Watch cũng ra phúc trình hàng
năm về Việt Nam ngày 21/1/2014.
Trong các đánh giá, Việt Nam đều bị cho
là tiếp tục vi phạm nhân quyền trong các khía cạnh quan trọng như tự
do ngôn luận, hội họp, tụ tập, tôn giáo, quyền lao động, thuê đất và
được xét xử công bằng.
Juliette de Rivero, phụ trách vận động
tại Geneva của Human Rights Watch, nói: "Chính phủ Việt Nam đưa ra
nhiều hứa hẹn cải thiện nhân quyền, nhưng chưa làm được gì nhiều.
Bà de Rivero cho rằng các nước cần
"chỉ rõ rằng hiện trạng nhân quyền [ở Việt Nam] là không thể
chấp nhận được và yêu cầu Hà Nội đối xử với người dân tốt đẹp
hơn".
Việt Nam trở thành thành viên Hội đồng
Nhân quyền LHQ ngày 12/11/2013.
Tuy nhiên các tổ chức nhân quyền nói
rằng họ chưa ghi nhận có điều gì tiến bộ vì Việt Nam vẫn hạn chế
quyền hợp pháp của người dân, tấn công các nhà hoạt động, blogger,
dân oan và mới đây là ngăn cản đại diện các nhóm dân sự xuất cảnh
tới Geneva tham dự phiên UPR sắp tới.
'VN ưa ổn định hơn là đột biến'
Cập nhật: 17:20 GMT - thứ sáu, 31 tháng 1, 2014
Media Player
GS Thêm nhấn mạnh Việt Nam luôn muốn 'ổn định'
hơn là "đột biến".
Việt Nam vẫn ưa 'ổn định' hơn là 'đột biến' trong
con đường biến đổi xã hội, thể chế của mình, theo nhà văn hóa học, Giáo sư Trần
Ngọc Thêm, từ Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh.
Trao đổi với BBC hôm 31/1/2013, Giáo sư Thêm,
Giám đốc Trung tâm Văn hóa học Lý luận và Ứng dụng, thuộc Đại học Khoa học Xã
hội và Nhân văn, tiếp tục khẳng định cơ sở của nhận định này nằm ở chỗ Việt Nam
xuất phát từ một xã hội có tính chất "âm tính", không ưa "xáo
trộn".
Ông nói với BBC: "Đặc biệt với Việt Nam,
nó là nền văn hóa âm tính, và cách biến đổi của nó là từ từ, không xáo trộn,
không gây những đổ vỡ lớn.
"Trừ những giai đoạn xung đột bên trong
bên ngoài, ví dụ như chống giặc ngoại xâm, thì nó lại là chuyện khác, còn khi
nội bộ với nhau thì nó là sự biến đổi từ từ."
Nhận xét về những chuyển động gần đây trong xã
hội Việt Nam của một số phong trào xã hội dân sự và công dân, Giáo sư Thêm nói:
"Sự xuất hiện của các phong trào đó, tôi
cho rằng đó cũng là một sự thay đổi, nó có tác động, có tiếng nói gọi là phản
biện nhất định, tuy nhiên, những lực lượng đó là chưa đủ,
Theo giáo sư Thêm, về mặt số lượng, các phong
trào này vẫn còn 'ít ỏi' và không mang tính 'đại diện'.
Ông nói: "Số lượng nó còn rất ít ỏi, nó
không đủ đại diện cho một bộ phận nào cả và cái thứ hai về mặt chất lượng thì ở
đó cũng thiếu những gương mặt có thể thu hút được những người quan tâm."
'Khái niệm lý thuyết'
""Đặc biệt với Việt Nam, nó là nền văn hóa âm tính, và cách biến
đổi của nó là từ từ, không xáo trộn, không gây những đổ vỡ lớn. Trừ những giai
đoạn xung đột bên trong bên ngoài, ví dụ như chống giặc ngoại xâm, thì nó lại
là chuyện khác, còn khi nội bộ với nhau thì nó là sự biến đổi từ từ"
Đề cập tới mô hình được gọi là 'xã hội chủ
nghĩa' ở Việt Nam mà chính quyền và đảng cộng sản Việt Nam vẫn đề cao và đặt ra
là mục tiêu 'phấn đấu', đồng thời là lý do 'biện minh' cho việc nắm giữ quyền
lực độc tôn lâu nay, Giáo sư Thêm nói:
"Cái mà Marx nêu ra, rồi sau đó ở Liên Xô
và một loạt nước hướng tới, cái khái niệm đó, cái "Chủ nghĩa Xã hội"
thì chưa ai đến cả,
"Nó là một khái niệm lý thuyết và do đó,
nó phải được cụ thể hóa qua từng bước một. Thế và nói chủ nghĩa xã hội lập tức
sẽ có những cách tiếp cận khác nhau, từ những lập trường tư tưởng khác
nhau."
Tuy nhiên, khi được hỏi về khả năng và thời
điểm Việt Nam có thể chuyển sang một mô hình "đa đảng đối lập, đa nguyên
chính trị" ôn hòa và lành mạnh trong tương lai, nhà nghiên cứu cho rằng
chưa có đủ cơ sở để dự đoán.
Trong cuộc trao đổi với BBC hôm mùng Một Tết
Giáp Ngọ, Giáo sư Trần Ngọc Thêm cũng bình luận một số vấn đề liên quan vai trò
trí thức với cải tổ đất nước, việc sửa đổi Hiến pháp trong năm 2013.
Nhưng trước tiên, ông bình luận về việc người
dân Việt Nam hiện nay đang ăn Tết ra sao, với những đặc điểm, xu thế nổi bật
nào.
Đặc biệt, ông giành thời gian phân tích tính
lợi hại của việc người dân Việt Nam hiện đang "ăn cả hai loại Tết" là
tết Dương lịch và tết Âm lịch, trong tình hình kinh tế như hiện nay.
'Tôi sẵn sàng ngồi tù cho đến chết'
Cập nhật: 17:09 GMT - thứ bảy, 1 tháng 2, 2014
LS Lê Quốc Quân (đầu tiên, bên phải) tại phiên
tòa sơ thẩm ngày 02/10/2013.
Một tù nhân lương tâm nổi tiếng của Việt Nam, ông
Lê Quốc Quân, vừa gửi thư từ trong tù khẳng định khát vọng tranh đấu đến cùng
cho tự do và dân chủ cho đất nước, đồng thời bày tỏ lòng 'từ bi', 'tha thứ' cho
những ai đã gây đau khổ cho ông và gia đình ông.
Trong bức thư viết tay được chuyển về cho gia
đình của ông đúng hôm 30 Tết nguyên đán Giáp Ngọ, tức ngày 30/1/2014, ông Quân
bày tỏ lời cảm ơn tới tất cả những ai đã quan tâm tới vụ án mà chính quyền Việt
Nam đã xét xử và sắp tiến hành phúc thẩm với ông.
Các bài liên quan
- Phút giao thừa của
tù nhân lương tâm VN
- Nhiều tổ chức kêu
gọi thả luật sư Quân
- Tội 'trốn thuế' của
luật sư Quân
Chủ đề liên quan
Luật sư bất đồng chính kiến bày tỏ hy vọng sẽ
có 'sự đột biến' ở phiên tòa phúc thẩm dự kiến diễn ra vào ngày 18/2 tới đây và
mong mỏi nhận được sự ủng hộ của người dân và các giới.
Bức thư từ trong tù của ông Quân viết:
"Tôi hy vọng sẽ có được sự đột biến ở phiên tòa phúc thẩm sắp tới
và rất mong có được sự ủng hộ của đồng bào. Sự ủng hộ bên ngoài có ý nghĩa
quyết định đến chiến thắng của tự do và công lý tại tòa"
"Từ nhà tù Hỏa Lò, giữa bao vây và trở
ngại đến nghẹt thở, tôi hy vọng mảnh giấy này đến được với truyền thông và công
luận,
"Sự thực luôn có đường đi riêng và lòng
tốt thì có ở khắp mọi nơi. Xin chân thành cảm ơn tất cả đồng bào đã yêu thương
giúp đỡ tôi và gia đình trong lúc khó khăn này. Trong nhà tù lạnh lẽo tôi thấy
ấm lòng."
Hôm 01/2, ông Lê Quốc Quyết, em ruột của luật
sư Quân xác nhận với BBC bằng văn bản và điện thoại các bức thư là của anh ruột
của ông.
Ông Quyết nói: "Đúng đêm 30 Tết, có một
người mà chúng tôi đoán là anh em tù trong số mới được ân xá, đã chuyển những
bức thư viết tay của anh Quân đến cho ra đình chúng tôi,
"Đó đúng là chữ, là văn, là tư tưởng và
là chữ ký của anh ấy, những dòng chữ được viết trên những mảnh giấy cóp nhặt,
có chỗ viết trên mặt trong của một vỏ bao thuốc lá,
"Anh em tù ấy chắc cũng đã rất vất vả mới
chuyển được lá thư ấy đến kịp dịp Tết cho gia đình chúng tôi, và chúng tôi xin
bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc!"
'Sẵn sàng ngồi tù đến chết'
Lá thư Tết Giáp Ngọ của LS Lê Quốc Quân
Bức thư của luật sư Quân viết tiếp:
"Tôi sẵn sàng ngồi tù cho đến chết nếu
điều đó là tốt đẹp hơn cho Tổ quốc và Nhân dân Việt Nam anh hùng,
"Tôi có một mong muốn tột bậc là tự do –
dân chủ - nhân quyền được có thật trên quê hương yêu dấu này. Đó là nền tảng
cho ấm no và hạnh phúc bền lâu cho Đồng bào."
Về phiên tòa phúc thẩm dự kiến vào hôm 18
tháng này, lá thư viết:
"Tôi hy vọng sẽ có được sự đột biến ở
phiên tòa phúc thẩm sắp tới và rất mong có được sự ủng hộ của đồng bào. Sự ủng
hộ bên ngoài có ý nghĩa quyết định đến chiến thắng của tự do và công lý tại
tòa."
Luật sư Quân khẳng định bản án 30 tháng dành
cho ông là "bất công và vi phạm pháp luật", đồng thời cho hay ông đã
kháng cáo lên tòa án Tối cao và đã tố cáo thẩm phán vi phạm điều 295 Bộ luật
Hình sự vì đã ra bản án trái với pháp luật.
Ông viết: "Mỗi ngày tôi còn bị giam (cầm)
là một ngày cực khổ đối với tôi và gia đình, quan trọng hơn, là một ngày Luật
pháp Việt Nam tiếp tục bị chà đạp."
"Điều tốt sẽ lớn lên, điều xấu sẽ nhỏ lại. Dân chủ sẽ được mở
rộng, độc tài sẽ phải co vòi. Nhân dân Việt Nam anh hùng sẽ xứng đáng được sống
phồn vinh, hạnh phúc. Nhân dân sẽ tự biết cách và sẽ tự làm. Không ai được quyền
và có thể làm thay"
Mặt khác, luật sư Quân cũng bày tỏ ông đã tha
thứ cho những ai làm cho ông và gia đình ông đau khổ. Ông viết:
"Tôi chân thành xin lỗi tất cả những ai
đã buồn phiền hoặc khổ cực vì hành vi, lý tưởng, lời nói, việc làm của tôi và
tôi cũng tha thứ cho bất cứ ai đã gây ra lỗi và đau khổ cho tôi và gia đình
tôi, dù họ có đứng trên quan điểm nào."
'Niềm tin vào nhân dân'
Cuối cùng, ông Quân bày tỏ niềm tin vào tương
lai của đất nước và vai trò của nhân dân trong viễn cảnh mà ông chia sẻ trong
lá thư dịp Tết Giáp Ngọ.
Ông viết:
Bài thơ viết trên giấy từ vỏ bao thuốc lá
trong dịp Tết Giáp Ngọ của LS Quân
"Điều tốt sẽ lớn lên, điều xấu sẽ nhỏ
lại. Dân chủ sẽ được mở rộng, độc tài sẽ phải co vòi.
"Nhân dân Việt Nam anh hùng sẽ xứng đáng
được sống phồn vinh, hạnh phúc. Nhân dân sẽ tự biết cách và sẽ tự làm. Không ai
được quyền và có thể làm thay. Việt Nam muôn năm."
Luật sư Lê Quốc Quân sinh 1971 là một blogger
và nhân vật bất đồng chính kiến tranh đấu cho tự do và nhân quyền ở Việt Nam.
Ông bị Tòa án Nhân dân TP Hà Nội kết án 30
tháng tù giam vào ngày 02/10 năm ngoái với tội danh "trốn thuế",
nhiều người trong gia đình của ông cũng đã bị bắt giữ, hoặc bị sách nhiễu.
Một số quốc gia như Hoa Kỳ cũng như Liên minh
châu Âu, cùng các tổ chức theo dõi nhân quyền, phi chính phủ quốc tế và khu vực
đã yêu cầu chính quyền Việt Nam hủy bỏ bản án và trao trả tự do vô điều kiện,
ngay lập tức cho ông Quân.
Điếu cày hỏi thăm 'tất cả mọi người'
Cập nhật: 13:47 GMT - thứ năm, 30 tháng 1, 2014
Media Player
Ông Nguyễn Văn Hải, hay blogger Điếu Cày, gửi lời
hỏi thăm chúc tết đến bạn bè ở bên ngoài và tất cả mọi người nhân dịp năm mới.
Trong cuộc nói chuyện qua điện thoại với
khoảng thời gian cho phép chỉ khoảng năm phút, con trai ông Hải cho ông biết
nhiều bạn bè cô bác và các tổ chức nước ngoài đã gửi lời hỏi thăm và thiệp chúc
mừng tới ông.
Ông Hải cho biết ông đang bị giam chung cùng
hai người và rằng ông đã gửi hai đơn kháng nghị lên Viện Kiểm sát Nhân dân Tối
cao và Tòa án Nhân dân Tối cao thực hiện việc kháng nghị trước đó của ông.
Tuy nhiên ông cho biết giới chức nhà giam có
nhận đơn nhưng không ký xác nhận đơn.
Hôm 30/01/2014, gia đình ông Hải nói với BBC
rằng blogger này đã nhiều lần gửi đơn kháng nghị vì các điều kiện trong tù mà
ông đấu tranh qua các lần tuyệt thực, cũng như kiến nghị đòi chuyển bản án và
các hồ sơ xét xử của ông theo luật định cho đại diện gia đình của ông đã không
được đáp ứng.
Phùng Hoài Ngọc: Thông báo
nghỉ sinh hoạt đảng
Phùng Hoài
Ngọc -
Thực ra, tôi đã hạ bút viết và nộp bản Thông báo này chiều hôm qua 30 Tết, hôm
nay chỉ Khai bút đầu xuân bằng Lời tự giới thiệu và giải thích đôi chút.
Tôi chỉ băn khoăn giữa các từ “ra khỏi Đảng”, “rút tên khỏi
Đảng”, “từ bỏ Đảng”, “nghỉ sinh hoạt Đảng.” v.v... Nội hàm nói chung giống
nhau, chỉ khác nhau ở sắc thái biểu cảm.
Cuối cùng tôi chọn “nghỉ sinh hoạt” theo ý thích riêng.
GNLT Phùng Hoài Ngọc
*
THÔNG BÁO NGHỈ SINH HOẠT ĐẢNG
Kính gửi: Chi bộ khóm Đông Thành,
Phường Đông Xuyên, Tp. Long Xuyên, tỉnh An Giang.
Tôi tên Phùng Hoài Ngọc sinh ngày 16/11/1951 tại xã Đông La,
huyện Hoài Đức, Hà Nội, gia nhập Đảng Cộng Sản Việt Nam ngày 22/12/1976.
Nghề nghiệp: giảng viên đại học, đã nghỉ hưu.
Thẻ đảng viên số: 31.018890
Năm nay 38 tuổi đảng, tôi xin thông báo với chi bộ, đề nghị xóa
tên tôi khỏi Danh sách đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. Bởi ít nhất các lý do
sau:
1. Tôi chứng kiến sự suy thoái trầm trọng của Đảng dẫn đến hậu
quả đất nước khủng hoảng toàn diện, đời sống đại bộ phận nhân dân, công chức
khó khăn, tệ nạn xã hội tràn lan, đạo đức xã hội xuống cấp. Tôi nhận thấy
nguyên nhân trực tiếp là do sự lãnh đạo của trung ương mắc nhiều sai lầm to
lớn, không ít đảng viên có chức trọng quyền cao suy thoái phẩm chất đạo đức, ngay
cả Nghị quyết 4 của đảng cũng thừa nhận điều đó. Tuy nhiên khi tôi cùng nhiều
đảng viên, cán bộ, trí thức nhiều lần góp ý, kiến nghị với trung ương về những
sai lầm của Đảng và hướng giải quyết thì không được tiếp thu.
2. Trong sinh hoạt ở chi bộ cơ sở địa phương, tôi nhận thấy góp
ý xây dựng của đảng viên không được cấp trên tiếp nhận, tức là việc sinh hoạt
đảng ở cơ sở không có ích gì cho đất nước ngoại trừ việc đóng đảng phí. Không
ít đảng viên lặng lẽ tự nghỉ sinh hoạt đảng không cần thông báo với tổ chức
đảng hoặc nại ra lý do này khác – thực chất đó là sự thoái đảng không chính
thức. Riêng tôi không muốn làm như vậy, nên thấy cần có thông báo chính thức
bằng văn bản này.
Tôi đã đóng đảng phí hết ngày 31 tháng 12 năm 2013.
Cuối cùng, tôi chân thành cảm ơn chi ủy Đông Thành đã đối xử tốt
với tôi trong thời gian sinh hoạt.
Trân trọng.
Long Xuyên, ngày 30 tháng Giêng năm 2014
Phùng Hoài Ngọc
Ký tên
Đổi
mới là mệnh lệnh cuộc sống
Nam Nguyên, phóng viên RFA
2014-01-31
2014-01-31
- In trang này
- Chia
sẻ
- Ý
kiến của Bạn
- Email
Bán hoa đào Tết ở Hà Nội hôm 27/1/2014
AFP photo
Trong dịp năm mới Giáp Ngọ 2014, TS Lê Đăng Doanh chuyên gia
kinh tế độc lập ở Hà Nội qua Đài Á Châu Tự Do đã gởi lời chúc đến người dân và
cộng đồng doanh nghiệp tại Việt Nam.
“Tôi xin chúc và cầu mong người dân Việt Nam và các doanh nghiệp
sẽ có thể thực hiện các quyền tự do kinh doanh, các quyền tự do dân chủ của
mình như trong Hiến pháp để thúc đẩy nền kinh tế, thúc đẩy đất nước phát triển
lên. Trong giai đoạn sắp tới đây nền kinh tế Việt Nam sẽ phải hội nhập đứng
trước những cơ hội và những thách thức hết sức to lớn và cũng gay gắt.”
Nhiều "bệnh"
nặng
Ngày 29/1/2014, trên báo Saigon Tiếp Thị Online, TS Lê Đăng
Doanh, có bài viết “Đâu là thách thức lớn nhất trên đường phát triển?” Chuyên
gia kinh tế này từng là thành viên Ban Nghiên cứu của Thủ tướng Phan Văn Khải,
nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương và sau này là
thành viên Viện Nghiên cứu phát triển IDS đã tự giải thể, khi chính phủ dùng
biện pháp hành chánh để cản trở tính cách độc lập của tổ chức này.
Theo TS Lê Đăng Doanh, câu hỏi nhiều người đặt ra trong những
giờ phút suy tư trầm lắng của mùa xuân là “Phải làm gì để đưa đất nước thoát
khỏi cuộc khủng hoảng và trì trệ kéo dài này.”
TS Lê Đăng Doanh nhận định sau hơn 20 năm đổi mới với một số
thành công đầy hứng khởi, ngày nay nhìn thẳng vào đời sống kinh tế-xã hội, ai
cũng thấy lo âu cho tương lai đất nước. Theo lời ông, hiện nay thể chế đã trở
thành nút thắt cổ chai quan trọng nhất phải vượt qua nếu nền kinh tế muốn tiếp
tục tiến lên. Không cải cách thể chế, Việt Nam không chỉ bế tắc trong “bẫy thu
nhập trung bình” mà còn phải đối mặt với những xung đột xã hội ngày càng tăng.
Vẫn theo TS Lê Đăng Doanh nền kinh tế đang phải đối mặt với
nhiều bệnh nặng: nợ xấu ngân hàng, khủng hoảng bất động sản, doanh nghiệp nhà
nước nợ lên đến 1,3 triệu tỷ đồng, nợ công tăng quá nhanh, số lớn doanh nghiệp
tư nhân phá sản, đóng cửa, số còn lại chỉ kinh doanh cầm chừng hay đình đốn.
Trong bài viết TS Lê Đăng Doanh còn đề cập tới lũ lụt tàn phá
miền Trung, nhân dân chịu thiệt hại lớn không chỉ là thiên tai mà có phần quan
trọng là “nhân tai”: phá rừng, làm thủy điện thiếu tính toán đến môi sinh và an
toàn của người dân vùng hạ lưu.
TS Lê Đăng Doanh nhấn mạnh trong bài viết của ông trên SGTT
Online: Tại Việt Nam tệ nạn tham nhũng, tiêu cực lớn nhỏ đều khắp, lãng
phí chia chác rất phổ biến. Bộ máy hành chính cồng kềnh, tốn kém mà không hiệu
quả, việc bổ nhiệm nhân sự hoàn toàn không minh bạch, không qua sự giám sát,
xét duyệt của cơ quan dân cử, có quá nhiều cán bộ kém năng lực. Lợi ích nhóm
chi phối không ít quyết định và chính sách, cơ chế “xin-cho” lại thịnh hành và
thay thế quyền tự do kinh doanh, cạnh tranh theo pháp luật.
Tôi nghĩ rằng, công cuộc cải cách doanh nghiệp nhà nước cũng đòi
hỏi những những quyết định, những biện pháp mạnh mẽ hơn để đưa những biện pháp
đó vào thực tế.
- TS Lê Đăng Doanh
- TS Lê Đăng Doanh
Đối với câu hỏi “Phải làm gì để đưa đất nước thoát khỏi cuộc
khủng hoảng và trì trệ kéo dài”, TS Lê Đăng Doanh đưa ra câu trả lời là cần cải
cách thực chất về thể chế. Trong đó thực hiện công khai minh bạch theo các
chuẩn mực quốc tế về chi tiêu ngân sách, cũng như trong các hoạt động khác của
chính quyền. Vị chuyên gia nhấn mạnh rằng, phải luật hóa vai trò giám sát của
báo chí, tổ chức quần chúng đối với bộ máy nhà nước, luật hóa quyền tiếp cận
thông tin của người dân. Pháp luật phải bảo vệ người tố cáo tham nhũng, tiêu
cực, thực hiện được điều gọi là làm cho công chức “không dám tham nhũng,
không thể tham nhũng và không cần tham nhũng.”
TS Lê Đăng Doanh cũng kêu gọi xóa bỏ những “vùng cấm”, đặc quyền
đặc lợi, hạn chế sự lộng hành của các nhóm lợi ích bất chính. Ông cho là, những
cải cách đó không có gì mới, nhiều nước đã áp dụng và họ đã xây dựng được nền
kinh tế phồn vinh, xã hội công bằng, thịnh vượng, văn minh.
Phần kết trong bài viết trên SGTT Online, TS Lê Đăng Doanh hàm ý
một tối hậu thư cho Đảng và Nhà nước: “Đổi mới vì đó là mệnh lệnh cuộc sống, sự
thôi thúc của người dân trong mùa xuân trên đất nước Việt Nam này.”
TS Lê Đăng Doanh được ghi nhận như một nhân vật tích cực ủng hộ
quan điểm đổi mới thể chế kinh tế-chính trị trong thông điệp đầu năm 2014
của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Đáp câu hỏi của Nam Nguyên là đã một tháng trôi
qua, chuyên gia có nhận thấy một tín hiệu nào về việc chính quyền thực hiện
những lời hứa hẹn của Thủ tướng. TS Lê Đăng Doanh đáp lời:
“Thủ tướng có triệu tập một số nhà kinh tế trong nhóm tư vấn
kinh tế tài chính của Thủ tướng và cũng đã yêu cầu xây dựng một kế hoạch thực
hiện cái thông điệp đó. Trong cuộc họp của chính phủ vừa qua, Phó Thủ tướng Vũ
Đức Đam có trình bày một dự thảo kế hoạch về nâng cao năng lực cạnh tranh của
nền kinh tế Việt Nam, của các doanh nghiệp Việt Nam. Cho đến nay các nỗ lực ấy
chủ yếu mới chỉ dừng lại ở các dự thảo và chương trình hành động. Còn về các
công việc thực tiễn thì chính phủ tập trung vào việc lo Tết cho dân và cung cấp
gạo cho những người nghèo, cũng như bảo đảm cho người công nhân ở Hà Nội và TP.
HCM được về quê ăn Tết. Tôi nghĩ rằng đấy là các nỗ lực ban đầu của chính phủ
và nhằm tập trung vào cái Tết Giáp Ngọ này.”
Dân mất niềm tin
Một phụ nữ bán trái cây rong ở Hà Nội đang đếm tiền hôm 27/1/2014.
AFP photo
Câu chuyện đổi mới thể chế cả kinh tế lẫn chính trị không phải
là chủ trương mới nhưng trước kia nói nhiều hơn làm, bây giờ được tái vận động
mạnh mẽ, người dân hoài nghi vì đã mất niềm tin. Vậy những việc cần làm ngay
của nhà nước sẽ là gì. Nam Nguyên nêu câu hỏi này và được TS Lê Đăng Doanh trả
lời:
“Hiện nay về mặt Đảng, ông Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có nỗ
lực thúc đẩy chống tham nhũng bằng các biện pháp như yêu cầu phải kê khai tài
sản và có chỉ thị yêu cầu phải công khai việc kê khai tài sản đó ở mức độ cao
hơn so với trước đây. Ông Tổng Bí thư cũng sử dụng Ban Nội chính để thúc đẩy
quá trình điều tra chống tham nhũng và đưa ra một số vụ án như Vinalines với
Dương Chí Dũng và em là Dương Tự Trọng.
Còn về phía Chính phủ thì trong chương trình hành động cũng có
đề ra một số biện pháp, nhưng trong cuộc thảo luận về thực hiện thông điệp 2014
thì một số nhà trí thức mong muốn có những biện pháp ngay trước mắt mạnh mẽ hơn
và cụ thể hơn. Thí dụ như xem xét trả tự do một số người bị giam giữ mà thực sự
không có hành động gì chống đối ngoài việc phát biểu ý kiến một cách thẳng
thắn. Bên cạnh đó bãi bỏ một số quyết định ban hành trước đây mà ngày nay thấy
không thích hợp. Thí dụ như Quyết định 97 dẫn đến việc Viện Nghiên cứu Phát
triển IDS đã phải tự giải thể...v..v.. Những ý kiến đó cho tới nay chưa thấy
được thực hiện.”
Bước vào Năm mới Giáp Ngọ, người dân Việt Nam có thể hy vọng gì
khi cách đây không lâu các chuyên gia đã liệt kê những khăn rất lớn đang tồn
tại của nền kinh tế. TS Lê Đăng Doanh nhận định:
“Tình hình của Tết Giáp Ngọ này phản ánh rất rõ sức mua giảm,
rồi hoa đào cành đào quất ở Hà Nội ế và ê hề ra cả. Tôi thấy có những người bán
phải vứt cành đào đi vì họ thấy sức mua giảm, giá giảm đến mức nếu họ ở lại Hà
Nội thêm nữa thì cũng không có đủ tiền để tiếp tục kinh doanh. Đấy là thể hiện
rất rõ sức mua giảm sút của người dân.
Tôi nghĩ trong thời gian sắp tới cần phải có những biện pháp
mạnh mẽ về việc thực hiện công khai minh bạch về việc kê khai tài sản, về việc
sử dụng một cách có hiệu quả và công khai ngân sách nhà nước; hạn chế tối đa
việc lạm dụng ngân sách nhà nước vào việc tư thí dụ dùng xe công đi ăn cưới hay
đi lễ hội…mới đây báo chí có nêu lên cảnh dùng xe công đi lên tận Sơn La để chở
đào rừng về Hà Nội. Tất cả những biểu hiện đó cần phải được sớm chấm dứt và đưa
ra xử lý.
Tôi nghĩ rằng, công cuộc cải cách doanh nghiệp nhà nước cũng đòi
hỏi những những quyết định, những biện pháp mạnh mẽ hơn để đưa những biện pháp
đó vào thực tế. Nếu thực hiện được các biện pháp đó thì tôi hy vọng nền kinh tế
Việt Nam có thể vươt qua những khó khăn. Nếu không thực hiện được những biện
pháp cải cách mạnh mẽ thì tình hình ngân hàng, tình hình nợ xấu, sự trì trệ
trong bất động sản cũng như tình hình sử dụng ngân sách nhà nước một cách lãng
phí trong đầu tư công có thể sẽ lại tiếp tục làm cho nền kinh tế Việt Nam trì
trệ. Đây là điều rất cần tránh.”
Trong thời gian sắp tới cần phải có những biện
pháp mạnh mẽ về việc thực hiện công khai minh bạch về việc sử dụng một cách có
hiệu quả và công khai ngân sách nhà nước
- TS Lê Đăng Doanh
- TS Lê Đăng Doanh
Nếu TS Lê Đăng Doanh cho là “Đổi mới là mệnh lệnh cuộc sống, sự
thôi thúc của người dân trong mùa xuân trên đất nước Việt Nam”, vậy thời gian
cần thiết để nhà nước Việt Nam thực hiện tối hậu thư của nhân dân sẽ như thế
nào. TS Phạm Chí Dũng, một nhà nghiên cứu chính sách ở TP.HCM, người vừa từ bỏ
đảng Cộng sản nói với chúng tôi là sẽ có một độ trễ nhất định. Ông nói:
“Nếu vấn đề cải cách kinh tế hay là xóa độc quyền có thể thực
hiện ngay trong năm 2014 với một độ trễ khoảng từ 8 tháng tới một năm, thì nhân
quyền phải cần ít nhất 2 năm để người ta quen dần với khái niệm mới và quen dần
với cách ứng xử mới, cách ứng xử có văn hóa hơn. Chứ không phải giống như là
cách ứng xử tôi gọi là một nền văn hóa đấm đá nhân quyền mà ngay cả những
ngày đầu năm mới 2014 vẫn xảy ra.”
Sau khi thống nhất đất nước vào năm 1976, Nhà nước Việt
Nam cai trị đất nước theo chính sách lỗi thời của Đảng Cộng sản dẫn tới bế tắc
toàn diện, lạm phát cao nhất lên tới mức 800% trong những năm 1980. “Đổi mới
hay là chết” trở thành khẩu hiệu để tới đầu những năm 1990 Việt Năm bước vào
một mùa xuân đổi mới.
Ngày nay đất nước đang lâm vào khủng hoảng và trì trệ kéo dài,
nhu cầu cải cách kinh tế chính trị một lần nữa được đặt ra, điều mà TS Lê Đăng
Doanh gọi là : “Đổi mới - đó là mệnh lệnh của cuộc sống, là sự thôi thúc của
người dân trong mùa xuân trên đất nước Việt Nam này.”
Trận đánh vào các huyền
thoại
Tin liên hệ
- Huyền
thoại: chất dinh dưỡng của độc tài
- Sự
mù quáng vô tận
- Trận
chiến Hoàng Sa và một lịch sử được viết lại
- Bản
án dành cho chế độ
- Xu
hướng chính trị năm 2014
- Nhìn
tới năm 2014: Lo
CỠ CHỮ
29.01.2014
Nếu huyền
thoại là chất dinh dưỡng cho các chế độ độc tài thì, để chống lại độc tài và để tranh
đấu cho dân chủ, một trong những việc làm cần thiết nhất là đánh vào các huyền
thoại.
Làm sụp đổ các huyền thoại cũng là làm sụp đổ một trong những nền móng văn hóa của độc tài.
Ở Việt Nam, những huyền thoại đóng vai trò hỗ trợ cho độc tài như vậy rất nhiều. Có thể phân thành ba loại chính: huyền thoại yêu nước, huyền thoại cách mạng và huyền thoại Hồ Chí Minh.
Trước hết là huyền thoại yêu nước. Trong suốt gần một thế kỷ vừa qua, từ khi mới được thành lập vào năm 1930 đến nay, bộ máy tuyên truyền của đảng Cộng sản luôn luôn nhắm đến một mục đích: chứng mình là họ, chỉ có họ, mới thực sự yêu nước. Tất cả những người còn lại, ngoài đảng của họ, thuộc một trong hai loại: hoặc bán nước hoặc hờ hững với đất nước.
Theo kiểu tuyên truyền ấy, trước năm 1945, tất cả các lực lượng chính trị không phải Cộng sản đều bị kết tội hoặc thân Pháp hoặc thân Nhật: thân bên nào cũng đều là bán nước; thời kháng chiến chống Pháp, tất cả các đảng phái khác, ngoài đảng Cộng sản, đều là bán nước; thời chiến tranh Nam Bắc, chính quyền và các đảng phái chính trị ở miền Nam đều là bán nước. Còn những người không công khai theo “giặc” nhưng cũng không theo Cộng sản đều bị cho hờ hững với đất nước, và hỡ hững cũng có nghĩa là gián tiếp đầu hàng “giặc”.
Luận điệu này dễ thấy nhất là qua cách đánh giá nhóm Tự Lực văn đoàn và phong trào Thơ Mới thời 1932-45.
Đối với người đọc bình thường, hầu như ai cũng thấy là hầu hết các tác giả trong hai phong trào này đều rất mực tha thiết không những đối với tiếng Việt hay cảnh sắc thiên nhiên của đất nước mà còn đối với số phận của đất nước nói chung. Bằng thơ văn, họ ca ngợi vẻ đẹp của quê hương và tình nghĩa giữa con người đối với con người. Họ khao khát muốn xây dựng một tài sản văn hóa giàu đẹp cho đất nước.
Vậy mà, dưới mắt của đảng Cộng sản, ít nhất cho đến thời kỳ đổi mới kể từ nửa sau thập niên 1980, họ, tất cả những con người tài hoa và giàu nhiệt huyết ấy, đều bị xem là đồng lõa với “giặc” trong việc đánh lạc hướng dư luận nhằm mục đích kéo dài ách đô hộ của thực dân Pháp. Ngay một nhà thơ nổi tiếng của phong trào Thơ Mới sau này trở thành một ngòi bút tuyên truyền đắc lực của Cộng sản, cũng tự nhận thời ấy, “Tổ quốc trong lòng ta mà có cũng như không / Nhân dân ở quanh ta mà ta chẳng thấy / Thơ xuôi tay như nước chảy xuôi dòng.” Nhà phê bình Hoài Thanh, tác giả cuốn Thi nhân Việt Namnổi tiếng, cũng cho là trong phong trào Thơ Mới, cái phong trào trước đây ông ca ngợi nhiệt liệt, thực chất là một tiếng thở dài bất lực trước ngoại xâm. Và bất lực cũng có nghĩa là đầu hàng. Vì vậy, hơn ai hết, trong suốt mấy chục năm, chính ông chứ không phải là ai khác, đã lên tiếng phê phán phong trào Thơ Mới một cách dữ dội. Dữ dội đến tàn nhẫn, hay nói theo Xuân Sách, “bất cận nhân tình”.
Để biện chính cho huyền thoại yêu nước ấy, về mặt lý luận, từ sau năm 1954, đảng Cộng sản định nghĩa lại khái niệm yêu nước: Với họ, yêu nước là yêu chủ nghĩa xã hội. Sau này, khi chủ nghĩa xã hội đã bị sụp đổ ở ngay mảnh đất tổ của nó: Liên Xô, người ta không còn nhắc đến câu định nghĩa này nữa, nhưng trên mặt trận tuyên truyền, họ vẫn khăng khăng lặp đi lặp lại một điều: chỉ có họ mới yêu nước.
Ở đây, chính những sự kiện liên quan đến Hoàng Sa đã đặt đảng Cộng sản vào một thử thách đáng kể: Trong khi họ, qua bức công hàm của Thủ tướng Phạm Văn Đồng gửi Thủ tướng Trung Quốc, nhìn nhận chủ quyền của Trung Quốc ở Hoàng Sa, chính những người lính Việt Nam Cộng Hòa, vào năm 1974, đã sẵn sàng hy sinh cả mạng sống của mình để bảo vệ những hòn đảo xa xôi và nhỏ xíu ấy chỉ một lý do đơn giản: đó là lãnh thổ của Việt Nam.
Hai sự kiện ấy đều khiến đảng Cộng sản và nhà cầm quyền Việt Nam hiện nay lâm vào thế khó xử: Một mặt, họ vẫn chưa tìm ra cách để giải thích bức công hàm bán nước của Phạm Văn Đồng; mặt khác, họ vẫn loay hoay chưa tìm ra cách ứng xử khôn ngoan đối với 74 người lính Việt Nam Cộng Hòa đã hy sinh trong trận đương đầu với Trung Quốc năm 1974.
Thứ hai là huyền thoại cách mạng. Cũng giống như trong lãnh vực yêu nước, ở đây, Cộng sản cũng vẫn có ý định giành độc quyền: Chỉ có họ mới thực sự làm cách mạng, không những cách mạng về chính trị mà còn cả cách mạng về kinh tế, xã hội và văn hóa nữa. Tất cả những thất bại của họ đều được đẩy sang phạm trù lịch sử: Tại hoàn cảnh lịch sử chứ không phải tại họ. Trước đây, dân chúng đã nhận ra sự ngụy biện ấy khi châm biếm, qua câu ca dao: “Mất mùa là tại thiên tai / Được mùa là bởi thiên tài đảng ta.” Nhưng đó là những huyền thoại về kinh tế. Với các huyền thoại về chính trị, nhất là huyền thoại giải phóng đất nước, vẫn có nhiều điều rất cần bị phê phán.
Cuối cùng là huyền thoại Hồ Chí Minh.
Mọi đảng Cộng sản trên thế giới đều xây dựng tính chính đáng (legitimacy) của chế độ dựa trên sự quyến rũ và huyền thoại của lãnh tụ, đặc biệt, người sáng lập. Lãnh tụ sáng lập đảng biến thành một vị thần chễm chệ trên các bàn thờ gia đình và được ướp xác để giữ trong lăng để mọi người cúng vái.
Ở Việt Nam, Hồ Chí Minh cũng vậy. Trước, người ta tô vẽ Hồ Chí Minh thành một vị cha già vừa yêu nước vừa thương dân; sau, người ta còn có tham vọng biến ông thành một nhà tư tưởng để bổ sung cho Karl Marx và Lenin. Trước, người ta dồn hết công lao của đảng vào một mình ông; sau, khi những sai lầm của đảng càng ngày càng bị vạch trần, không thế giấu giếm hoặc biện bạch được nữa, người ta tìm cách bào chữa cho ông và đổ tội, trước, cho các cố vấn Trung Quốc, và sau, cho Lê Duẩn và Lê Đức Thọ: Thời cải cách ruộng đất, chính các cố vấn Trung Quốc, chứ không phải Hồ Chí Minh, ra lệnh giết hại những người vô tội; và thời chiến tranh Nam Bắc, từ đầu thập niên 1960 về sau, chính Lê Duẩn và Lê Đức Thọ chứ không phải Hồ Chí Minh, đã ra tay đàn áp trí thức miền Bắc và ra lệnh tấn công miền Nam, kể cả trong vụ Tết Mậu Thân. Nhưng khi biện bạch như vậy, đảng Cộng sản lại đối diện với một nguy hiểm khác: thừa nhận Hồ Chí Minh bất lực. Ít nhất ở một số khía cạnh và lãnh vực nào đó.
Có thể nói, ở cả ba huyền thoại làm nền tảng cho chế độ, từ huyền thoại yêu nước đến huyền thoại cách mạng và huyền thoại Hồ Chí Minh, đảng Cộng sản và nhà cầm quyền Việt Nam đều gặp rất nhiều khó khăn.
Nếu trong việc chống lại độc tài, người ta chỉ cần ra sức đánh sập các huyền thoại ấy, trong cuộc vận động cho dân chủ, người ta cần làm thêm một bước nữa: tẩy rửa các huyền thoại ấy ra khỏi tâm thức người dân.
Để không ai còn luyến tiếc và muốn bảo vệ cho những cái không có thực.
Làm sụp đổ các huyền thoại cũng là làm sụp đổ một trong những nền móng văn hóa của độc tài.
Ở Việt Nam, những huyền thoại đóng vai trò hỗ trợ cho độc tài như vậy rất nhiều. Có thể phân thành ba loại chính: huyền thoại yêu nước, huyền thoại cách mạng và huyền thoại Hồ Chí Minh.
Trước hết là huyền thoại yêu nước. Trong suốt gần một thế kỷ vừa qua, từ khi mới được thành lập vào năm 1930 đến nay, bộ máy tuyên truyền của đảng Cộng sản luôn luôn nhắm đến một mục đích: chứng mình là họ, chỉ có họ, mới thực sự yêu nước. Tất cả những người còn lại, ngoài đảng của họ, thuộc một trong hai loại: hoặc bán nước hoặc hờ hững với đất nước.
Theo kiểu tuyên truyền ấy, trước năm 1945, tất cả các lực lượng chính trị không phải Cộng sản đều bị kết tội hoặc thân Pháp hoặc thân Nhật: thân bên nào cũng đều là bán nước; thời kháng chiến chống Pháp, tất cả các đảng phái khác, ngoài đảng Cộng sản, đều là bán nước; thời chiến tranh Nam Bắc, chính quyền và các đảng phái chính trị ở miền Nam đều là bán nước. Còn những người không công khai theo “giặc” nhưng cũng không theo Cộng sản đều bị cho hờ hững với đất nước, và hỡ hững cũng có nghĩa là gián tiếp đầu hàng “giặc”.
Luận điệu này dễ thấy nhất là qua cách đánh giá nhóm Tự Lực văn đoàn và phong trào Thơ Mới thời 1932-45.
Đối với người đọc bình thường, hầu như ai cũng thấy là hầu hết các tác giả trong hai phong trào này đều rất mực tha thiết không những đối với tiếng Việt hay cảnh sắc thiên nhiên của đất nước mà còn đối với số phận của đất nước nói chung. Bằng thơ văn, họ ca ngợi vẻ đẹp của quê hương và tình nghĩa giữa con người đối với con người. Họ khao khát muốn xây dựng một tài sản văn hóa giàu đẹp cho đất nước.
Vậy mà, dưới mắt của đảng Cộng sản, ít nhất cho đến thời kỳ đổi mới kể từ nửa sau thập niên 1980, họ, tất cả những con người tài hoa và giàu nhiệt huyết ấy, đều bị xem là đồng lõa với “giặc” trong việc đánh lạc hướng dư luận nhằm mục đích kéo dài ách đô hộ của thực dân Pháp. Ngay một nhà thơ nổi tiếng của phong trào Thơ Mới sau này trở thành một ngòi bút tuyên truyền đắc lực của Cộng sản, cũng tự nhận thời ấy, “Tổ quốc trong lòng ta mà có cũng như không / Nhân dân ở quanh ta mà ta chẳng thấy / Thơ xuôi tay như nước chảy xuôi dòng.” Nhà phê bình Hoài Thanh, tác giả cuốn Thi nhân Việt Namnổi tiếng, cũng cho là trong phong trào Thơ Mới, cái phong trào trước đây ông ca ngợi nhiệt liệt, thực chất là một tiếng thở dài bất lực trước ngoại xâm. Và bất lực cũng có nghĩa là đầu hàng. Vì vậy, hơn ai hết, trong suốt mấy chục năm, chính ông chứ không phải là ai khác, đã lên tiếng phê phán phong trào Thơ Mới một cách dữ dội. Dữ dội đến tàn nhẫn, hay nói theo Xuân Sách, “bất cận nhân tình”.
Để biện chính cho huyền thoại yêu nước ấy, về mặt lý luận, từ sau năm 1954, đảng Cộng sản định nghĩa lại khái niệm yêu nước: Với họ, yêu nước là yêu chủ nghĩa xã hội. Sau này, khi chủ nghĩa xã hội đã bị sụp đổ ở ngay mảnh đất tổ của nó: Liên Xô, người ta không còn nhắc đến câu định nghĩa này nữa, nhưng trên mặt trận tuyên truyền, họ vẫn khăng khăng lặp đi lặp lại một điều: chỉ có họ mới yêu nước.
Ở đây, chính những sự kiện liên quan đến Hoàng Sa đã đặt đảng Cộng sản vào một thử thách đáng kể: Trong khi họ, qua bức công hàm của Thủ tướng Phạm Văn Đồng gửi Thủ tướng Trung Quốc, nhìn nhận chủ quyền của Trung Quốc ở Hoàng Sa, chính những người lính Việt Nam Cộng Hòa, vào năm 1974, đã sẵn sàng hy sinh cả mạng sống của mình để bảo vệ những hòn đảo xa xôi và nhỏ xíu ấy chỉ một lý do đơn giản: đó là lãnh thổ của Việt Nam.
Hai sự kiện ấy đều khiến đảng Cộng sản và nhà cầm quyền Việt Nam hiện nay lâm vào thế khó xử: Một mặt, họ vẫn chưa tìm ra cách để giải thích bức công hàm bán nước của Phạm Văn Đồng; mặt khác, họ vẫn loay hoay chưa tìm ra cách ứng xử khôn ngoan đối với 74 người lính Việt Nam Cộng Hòa đã hy sinh trong trận đương đầu với Trung Quốc năm 1974.
Thứ hai là huyền thoại cách mạng. Cũng giống như trong lãnh vực yêu nước, ở đây, Cộng sản cũng vẫn có ý định giành độc quyền: Chỉ có họ mới thực sự làm cách mạng, không những cách mạng về chính trị mà còn cả cách mạng về kinh tế, xã hội và văn hóa nữa. Tất cả những thất bại của họ đều được đẩy sang phạm trù lịch sử: Tại hoàn cảnh lịch sử chứ không phải tại họ. Trước đây, dân chúng đã nhận ra sự ngụy biện ấy khi châm biếm, qua câu ca dao: “Mất mùa là tại thiên tai / Được mùa là bởi thiên tài đảng ta.” Nhưng đó là những huyền thoại về kinh tế. Với các huyền thoại về chính trị, nhất là huyền thoại giải phóng đất nước, vẫn có nhiều điều rất cần bị phê phán.
Cuối cùng là huyền thoại Hồ Chí Minh.
Mọi đảng Cộng sản trên thế giới đều xây dựng tính chính đáng (legitimacy) của chế độ dựa trên sự quyến rũ và huyền thoại của lãnh tụ, đặc biệt, người sáng lập. Lãnh tụ sáng lập đảng biến thành một vị thần chễm chệ trên các bàn thờ gia đình và được ướp xác để giữ trong lăng để mọi người cúng vái.
Ở Việt Nam, Hồ Chí Minh cũng vậy. Trước, người ta tô vẽ Hồ Chí Minh thành một vị cha già vừa yêu nước vừa thương dân; sau, người ta còn có tham vọng biến ông thành một nhà tư tưởng để bổ sung cho Karl Marx và Lenin. Trước, người ta dồn hết công lao của đảng vào một mình ông; sau, khi những sai lầm của đảng càng ngày càng bị vạch trần, không thế giấu giếm hoặc biện bạch được nữa, người ta tìm cách bào chữa cho ông và đổ tội, trước, cho các cố vấn Trung Quốc, và sau, cho Lê Duẩn và Lê Đức Thọ: Thời cải cách ruộng đất, chính các cố vấn Trung Quốc, chứ không phải Hồ Chí Minh, ra lệnh giết hại những người vô tội; và thời chiến tranh Nam Bắc, từ đầu thập niên 1960 về sau, chính Lê Duẩn và Lê Đức Thọ chứ không phải Hồ Chí Minh, đã ra tay đàn áp trí thức miền Bắc và ra lệnh tấn công miền Nam, kể cả trong vụ Tết Mậu Thân. Nhưng khi biện bạch như vậy, đảng Cộng sản lại đối diện với một nguy hiểm khác: thừa nhận Hồ Chí Minh bất lực. Ít nhất ở một số khía cạnh và lãnh vực nào đó.
Có thể nói, ở cả ba huyền thoại làm nền tảng cho chế độ, từ huyền thoại yêu nước đến huyền thoại cách mạng và huyền thoại Hồ Chí Minh, đảng Cộng sản và nhà cầm quyền Việt Nam đều gặp rất nhiều khó khăn.
Nếu trong việc chống lại độc tài, người ta chỉ cần ra sức đánh sập các huyền thoại ấy, trong cuộc vận động cho dân chủ, người ta cần làm thêm một bước nữa: tẩy rửa các huyền thoại ấy ra khỏi tâm thức người dân.
Để không ai còn luyến tiếc và muốn bảo vệ cho những cái không có thực.
TS Phạm Chí Dũng bị cấm xuất cảnh đi dự hội thảo nhân quyền
tại Genève
Tiến sĩ Phạm Chí Dũng (trái) và người thân tại phi trường (DR)
Thụy My
Tối nay 01/02/2014 tại sân bay Tân Sơn Nhất khi đang làm thủ tục xuất cảnh đi tham dự hội thảo về nhân quyền tổ chức tại Genève, Thụy Sĩ với tư cách diễn giả theo lời mời của tổ chức UN Watch – một tổ chức phi chính phủ Thụy Sĩ có chức năng giám sát
các vấn đề nhân quyền và dân chủ thuộc Liên Hiệp Quốc, tiến sĩ Phạm Chí Dũng đã bị giữ lại và tịch thu hộ chiếu.
Sau nhiều cuộc gọi bất thành do điện thoại của tiến sĩ Phạm Chí Dũng bị công an thu giữ, cuối cùng RFI Việt ngữ cũng đã liên lạc được. Tiến sĩ Phạm Chí Dũng cho biết :
|
Như vậy là tôi đã qua khâu gửi hành lý và
trình hộ chiếu, nghĩ là mọi chuyện đã tương đối ổn. Nhưng khi đến khâu kiểm tra an ninh thì
họ ngần ngại, ngừng một chút. Một người nói là « Máy kẹt rồi ! ». Sau đó mấy nhân viên công
an mặc sắc phục tới, đề nghị tôi đi vào một căn phòng riêng
để kiểm tra lại, vì theo họ, tên của tôi tương đối phổ thông, trùng với một số người khác.
Nhưng sau đó có một sĩ quan an ninh mặc thường phục của cơ quan PA 81 thuộc Công an thành
phố đến, nói với tôi là trường hợp của tôi không được xuất cảnh. Tôi hỏi lý do tại sao, họ nói là việc đi Thụy Sĩ có thể bị lợi dụng bởi những thế lực thù địch, xuyên tạc chống phá Nhà nước Việt Nam. Vì vậy trường hợp tôi đi không có lợi.
Sau đó họ làm biên bản và giữ hộ chiếu của tôi, có ghi lý
do là Công an Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị, vì tôi là diện bị cấm xuất cảnh. Họ đề nghị tôi đến Cục Quản lý Xuất nhập cảnh của Bộ Công an để nhận lại hộ chiếu.
Nhưng với tôi, thì tôi không cần nhận lại hộ chiếu nữa. Tại vì từ nay trở đi tất cả những việc đi lại của tôi ra nước ngoài sẽ do Nhà nước Việt Nam quyết định, trên căn bản tinh thần nhân quyền của Nhà nước khi tham gia vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc.
Nếu Nhà nước Việt Nam cảm thấy còn muốn giữ một chút hình ảnh nào đó về nhân quyền, thì ít nhất họ phải tôn trọng quyền tự do đi lại, quyền được xuất cảnh của công dân một cách bình thường, một cách tự do như Hiến pháp Việt Nam đã quy định. Còn nếu họ không cần tới điều đó nữa thì tôi cũng đương nhiên không cần tới hộ chiếu.
Và ngày mai tôi sẽ chính thức viết thư khiếu nại tới Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Công an về vụ việc này. Đồng thời sẽ thông tin rộng rãi và sâu sắc tới tổ chức Liên Hiệp Quốc, các tổ chức nhân quyền quốc tế, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ
nhân đợt Kiểm điểm Định kỳ Phổ quát (UPR) diễn ra tại Genève, Thụy Sĩ vào ngày 5
tháng Hai sắp tới.
Tin liên quan:
Biển
Đông : Mỹ
cảnh cáo Trung Quốc về vùng phòng không
Trung Quốc chọn Hoàng Sa làm tâm điểm, từ đó mở rộng vùng nhận dạng
phòng không, bao phủ hầu như toàn bộ Biển Đông (hoangsa.org)
Thanh Phương
Mỹ cảnh cáo Trung Quốc về dự án thành lập một vùng nhận dạng phòng không
trên Biển Đông, bao gồm cả những quần đảo đang có tranh chấp chủ quyền giữa Bắc Kinh với Việt Nam.
Hôm qua, 31/01/2014, phát ngôn
viên phó của Bộ Ngoại giao Mỹ Marie Harf tuyên
bố là những hành động như vậy sẽ bị xem là « một hành động khiêu khích và
đơn phương có thể làm gia tăng căng thẳng và gây nghi ngờ về cam kết của Trung Quốc giải quyết tranh chấp lãnh thổ qua con đường ngoại giao ».
Bộ Ngoại giao Mỹ đã ra tuyên bố như trên sau khi hôm
qua nhật báo Asahi Shimbun của Nhật loan tin là không quân
Trung Quốc đã soạn thảo dự án thiết lập một vùng nhận dạng phòng không trên Biển Đông, lấy quần đảo Hoàng Sa làm
trung tâm từ đó mở rộng ra để bao phủ hầu như toàn bộ Biển Đông. Dự án này đã được trình lên các
giới chức quân sự cao cấp của Trung Quốc từ tháng 05/2013 và
đang được xem xét.
Trước đó, ngày 30/01,
một quan chức đặc trách châu Á của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, Evan Medeiros,
đã tuyên bố là Washington chống lại việc thiết lập vùng phòng
không ở các khu vực khác, kể cả vùng Biển Đông.
Ông Evan Meidedros tuyên bố : « Chúng tôi đã
nói rõ với phía Trung Quốc rằng chúng tôi xem
việc thiết lập một vùng phòng
không khác là một hành động mang tính
khiêu khích và gây mất ổn định, có thể dẫn đến những thay đổi về sự hiện diện quân sự của Mỹ ở châu Á ».
Vào tháng 11 năm ngoái, Bắc Kinh đã tuyên bố thành lập vùng nhận dạng phòng không
trên biển Hoa Đông, bao gồm cả quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, hiện do Nhật quản lý, nhưng Trung Quốc cũng giành chủ quyền. Việc thành lập vùng phòng
không này đã bị Nhật Bản, Hàn Quốc và Hoa Kỳ chỉ trích kịch liệt.
Công an Cộng Sản Việt Nam vừa tát vào mặt Chủ
tịch nước, Thủ tướng Chính Phủ! Lếu Láo Thật!
Không thể có lời nào diễn tả nổi độ trắng trợn, trơ tráo và hèn
mạt của chính quyền cộng sản Việt Nam trong vụ việc cố tình ngăn chặn TS Phạm
Chí Dũng tới dự phiên điều trần về nhân quyền theo lời mời từ chính một tổ chức
của Liên hiệp quốc, kèm cả những lời nhắc nhở, khuyến cáo tới tận Bộ Ngoại giao
VN.
Nào là “Thông điệp đầu năm”
của ông Thủ tướng nói về những là “Hoàn
thiện thể chế, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân“, kế đến làông Chủ tịch nước trong lời Chúc
Tết, lần đầu tiên nhấn mạnh “dân chủ rộng rãi“, “pháp quyền tiến bộ“,
giữa lúc bộ máy tuyên truyền của chính quyền thì ra sức khoe khoang “thành
tích” trở thành thành viên Hội đồng nhân quyền Liên hiệp quốc. Ấy thế mà an
ninh công an đã xổ toẹt hết!
Nếu như các ông Thủ tướng, Chủ tịch nước bị đám này biến thành
“con tin” cả rồi thì khỏi bàn ở đây. Còn nếu như các ông vẫn muốn làm được chút
gì đó để khỏi mang tiếng Nói
một đằng làm một nẻo thì hãy có ngay biện pháp, bằng hành động
cụ thể nằm trong tầm tay, là: hãy
“siết” chặt việc phong hàm tướng cho lực lượng An ninh – ngành Công an,
cụ thể hơn, là với những kẻ trực tiếp ra lệnh thi hành việc ngăn chặn TS Phạm Chí
Dũng xuất cảnh. Bởi chính những kẻ này đang phá hoại hoạt động đối ngoại của nhà
nước VN, bôi xấu thêm một cách ngu ngốc, rất không cần thiết đối với hình ảnh
VN trên trường quốc tế.
Ông Thủ tướng thì đã nhanh tay “xả láng” phong tướng cho công an
ngay cuối năm ngoái trước khi ông hết quyền này rồi. Giờ tất cả trong tay ông
Chủ tịch nước. Hãy làm đi!
Tương Lai Trung Quốc
Hùng Tâm/Người Việt
-
Hãy quẳng gánh lo mà
nghĩ cho mình
Trung Quốc đang là mối
quan tâm của thế giới. Thế giới đó có các doanh gia và chiến lược gia Hoa Kỳ
khi họ nghĩ đến quyền và lợi của nước Mỹ. Thế giới đó có các nước Á Châu, từ Ấn
Ðộ Dương qua Thái Bình Dương, từ Ấn Ðộ tới các nước Ðông Nam Á và Nhật Bản. Thế
giới đó cũng có Việt Nam và hơn 90 triệu người ở trong và ngoài nước. Cho một
số tất niên trước thềm năm mới, “Hồ Sơ Người-Việt” xin vén mở tương lai về Trung
Quốc - hoàn toàn dựa trên những dữ kiện của thực tế.
Thực tế về Trung Quốc
Trung Quốc có một lãnh
thổ bát ngát bằng diện tích của nước Mỹ, là 10 triệu cây số vuông.
Nhưng Trung Quốc có một
lãnh thổ nghèo, rất thiếu hai phương tiện sinh sống căn bản cho con người là đất
canh tác và nước ngọt. Diện tích khả canh, có thể canh tác được,
của Trung Quốc chỉ bằng một phần ba của trung bình toàn cầu. Nếu
tính theo đầu người của xứ này thì lượng nước ngọt, từ sông hồ đến giếng sâu và
cả nước mưa, thuộc loại thấp nhất Á Châu, và Á Châu thiếu nước nhất trong các
lục địa của thế giới.
Lãnh thổ của Trung Quốc
lại có những khác biệt chết người. Ðó là một vòng bao
lơn hiểm trở khắc nghiệt vây quanh và nhìn xuống vùng đất tương đối phì nhiêu
hơn ở phía Ðông, gần duyên hải. Xưa nay, biển người từ bao lơn ba phía đổ xuống
vùng Trung Nguyên đã làm nên lịch sử hợp tan của Trung Quốc. Nếu biết nhìn vào
địa dư người ta cũng có thể hiểu ra một phần của lịch sử.
Với thực tế ngàn đời
ấy, lần đầu tiên trong lịch sử, Trung Quốc đã có hơn 30 năm tăng trưởng từ 1979
đến 2009, trung bình là tăng 10% một năm. Từ một quốc gia có hơn một tỷ 300
triệu người, đà gia tăng ấy quả nhiên là đáng kể. Những người lãnh đạo Trung Quốc
và giới kinh doanh làm ăn tại đây đều ngợi ca rằng đấy là sự kỳ diệu, một phép
lạ kinh tế.
Nhưng sự thật thì Trung
Quốc vẫn là một nước cực nghèo. Hãy nói về cái nghèo
đó.
Cả thế giới cứ nói đến
các đại gia mới nổi của Trung Quốc, thành phần tỷ phú đang làm loại sản phẩm xa
xỉ đắt tiền tăng giá lên trời. Nhưng theo thống kê của nhà nước Bắc Kinh, chỉ
có 60 triệu người là có lợi tức đồng niên nhiều hơn hai vạn đô la. Sáu
mươi triệu người thì đông thật, nhưng là thiểu số hơn 4% giữa một tỷ 350 triệu
người.
Lợi tức trung bình của
dân Mỹ là 53 ngàn đô la và của dân Tầu là 10 ngàn hai
trăm đô la. Con số trung bình ấy che giấu nhiều chuyện
khác: khoảng 600 triệu người không kiếm ra hai đồng một
ngày để sống. Có 400 triệu người khá giả gấp đôi vì kiếm
được từ hai đến bốn đô la một ngày. Vị chi, có một tỷ người
Tầu chưa đạt mức lợi tức bần cùng là bốn Mỹ kim một ngày!
“Hồ Sơ Người Việt” cứ
nói đến lời ngợi ca của doanh gia Mỹ về triển vọng kinh tế Trung Quốc. Ăn cây
nào họ rào cây nấy. Nhưng sự thật thì kinh tế
Trung Quốc làm giàu cho các tổ hợp như Wall Mart, Home Depot hay Carrefour của
Pháp. Và cả một khu vực duyên hải lại gắn bó và gần gũi với Wall
Mart hay Apple hơn là với các tỉnh khác ở bên trong. Nghĩa
là kinh tế Trung Quốc lệ thuộc vào giới tiêu thụ ở bên ngoài,
trong các nước giàu có tại Hoa Kỳ hay Âu Châu.
Nếu giới tiêu thụ đó từ
chối thì hàng hóa “Made in China” dù có rẻ mạt vẫn vượt khỏi sức mua của đa số
người dân Hoa lục. Bài toán của lãnh đạo Bắc Kinh là nâng sức mua đó, nhưng họ
không có giải pháp kỳ diệu!
Từ kinh tế mà nhìn
ngược về lịch sử, người ta thấy rằng trong quá khứ, Trung Quốc đã từng có những
bước nhảy vọt và thời nguy nàn. Sau giai đoạn mộng mị của Mao Trạch Ðông, nếu
xứ này có vọt lên trong ba thập niên thì cũng sẽ có lúc tuột
xích, nhất là khi lãnh đạo không tìm ra cái phép thần thông để giải quyết tình
trạng nghèo khốn và khác biệt ở bên trong.
Ra khỏi lãnh vực kinh
tế, nhiều người lạc quan cũng nói đến một tương lai khác, là khi Trung Quốc có
thể dân chủ hóa và tiến tới thể chế liên bang. Ðây
là chuyện mộng mị khác.
Ða số người dân Trung
Quốc rất hài lòng với hiện tại. Họ hãnh diện về sự lãnh
đạo của đảng Cộng sản Trung Quốc và chưa từng say đắm nguyên tắc dân chủ. Những
người có trí nhớ sâu xa nhất, lên tới trăm năm về trước, thì còn e sợ dân chủ
như đã thấy dưới thời Cộng Hòa của Trung Hoa Dân Quốc. Họ
coi đó là mầm đại loạn và nội chiến.
Trong cái DNA của họ chưa
hề có tế bào dân chủ.
Quốc gia rộng lớn này đang
trở về trạng thái cũ, chẳng có gì là phép lạ. Và nếu trạng thái cũ có là nội
loạn thì cũng chỉ là truyền thống.
Cận cảnh của Trung Quốc
Nói về những chuyện xa
xôi, lớn lao hay mơ hồ như kinh tế xã hội của trăm năm thì nhiều người khó
mường tượng ra thực tế trước mắt, nhìn trong cận cảnh.
Thực tế trước mắt là các
doanh nghiệp quốc tế đều đang nhìn lại Trung Quốc, và nhìn qua xứ khác trước khi
xứ này có loạn. Có ba lý do đều chính đáng cho sự chuyển
hướng ấy.
Thứ nhất là sau hai
chục năm mở cửa đón nhận các tổ hợp quốc tế đầu tư vào trong nước, doanh nghiệp
nhà nước của Trung Quốc đã học được một số bí quyết làm ăn và với quyền lực
chính trị trước đây không hề có, lãnh đạo các tập
đoàn kinh tế nhà nước không muốn chia phần cho thiên hạ. Là
trung ương ủy viên có ảnh hưởng, họ bắt đầy gây khó
cho doanh nghiệp ngoại quốc. Ăn của địch để đánh địch là một phép khôn ngoan đã
từng có trong Binh pháp Tôn Ngô!
Thứ nhì, ưu thế của thị
trường Trung Quốc là dân nhiều lương rẻ nay đã không còn.
Dân số Trung Quốc hết tăng, vựa người từ thôn quê ra
tỉnh kiếm việc đã cạn dần và thợ thuyền ở tỉnh muốn phải có lương cao hơn.Trung
Quốc bị nạn thiếu người và mức lương tối thiểu khoảng 300 đô la một tháng hết
được coi là rẻ, vì gấp đôi Việt Nam, gấp ba Cam Bốt, gấp bốn năm lần mức lương
của Bangladesh hay Miến Ðiện. Bị nhà nước gây khó và công
nhân đòi tăng lương, doanh nghiệp quốc tế đã thất vọng về thị trường Trung Quốc.
Thứ ba, thị trường này sẽ không
tăng mà có khi lại gặp loạn.
Thị trường này không tăng
và tốc độ 10% một năm đã hết. Ðầu tiên là sức người có hạn, dân số đã hết tăng
mà còn bị lão hóa. Năng suất cũng vậy khi giảm dần vì kinh tế bước qua hình
thái khác. Khi thấy đà tăng trưởng
sút giảm dưới 8%, lãnh đạo xứ này đã ồ ạt bơm tiền. Tín dụng đổ ra có thể chảy
vào ba ngả, là đầu tư sản xuất cho số cung, là tiêu thụ để nâng số cầu, hay đầu
cơ để làm giàu cho các đại gia. Vì những lệch lạc ngay trong cơ chế kinh tế và
chính trị, lượng tiền bơm ra đã chảy vào khu vực nhà nước, chứ không vào sức mua
của người dân, và từ khu vực nhà nước chảy qua lãnh vực đầu cơ.
Nạn đầu cơ thổi lên
bong bóng và khi bể thì sẽ như Nhật Bản hơn 20 năm trước. Nhưng khủng hoảng
kinh tế trong một xứ độc tài lại dễ đưa tới khủng hoảng chính trị. Nghịch
lý ở đây là các doanh nghiệp quốc tế càng rút chạy thì nguy cơ bể bóng càng
tăng và đấy là mầm khủng hoảng tài chánh, rồi kinh tế.
Khi thị trường cổ
phiếu tại Mỹ sụt giá mạnh từ tuần qua cho đến hôm qua,một
trong những nguyên nhân chính là mối lo của giới đầu tư về kinh tế Trung Quốc!
Kết luận ở đây là gì?
Hãy quẳng gánh lo mà
nghĩ cho mình. Nghĩ cho mình là cho Việt Nam.Ðừng
phục Trung Quốc như đã từng trong cả ngàn năm. Hãy
tin vào dân mình để tìm ra ngả khác. Ðấy là ước nguyện cho năm Giáp Ngọ khang cường.
No comments:
Post a Comment
Nhân quyền và bạo quyền