Theo hãng tin AFP hôm
nay 28/06/2014, công an Trung Quốc loan báo đã câu lưu một nhà viết kịch bản phim truyền hình nhiều tập nổi tiếng vì tội sử dụng ma túy, vào lúc
Bắc Kinh tiếp tục chiến dịch chống lại các tội phạm và « tin đồn » trên mạng internet.
Thông cáo của công an hôm thứ Năm 26/6 chỉ nêu họ của người bị bắt là Chen. Nhưng những chi tiết khác cho thấy đây chính là Trần Loan Ninh (Chen Wanning), bút danh Ninh Tài Thần (Ning Caishen),
vì bộ phim truyền hình này được rất nhiều người biết.
Tác giả kịch bản 39 tuổi bị câu lưu hôm thứ Ba 24/06/2014
trong một căn hộở phía đông thủ đô Trung Quốc. Cơ quan công an Bắc Kinh nói rằng họ đã tìm thấy một gói ma túy đá
trong một ngăn kéo phòng làm việc của ông.
Ngoài loạt phim truyền hình, Trần Loan Ninh còn nổi tiếng qua tài khoản Vi Bác với trên 7,25 triệu người theo dõi thường xuyên. Tuy thường xuyên viết về công nghiệp giải trí và truyền hình, tránh nêu
những chủ đề chính trị nhạy cảm, nhưng ông bày tỏ các quan điểm tự do và bảo vệ quyền tự do ngôn luận hay hôn nhân đồng tính.
Công chúng biết đến Trần Loan Ninh qua bộ phim truyền hình nhiều tập châm biếm cay độc nạn tham nhũng, giá
cả địa ốc trên trời, các vụ cưỡng chế đất đai trong một không gian lịch sử giả tưởng. Được chiếu năm 2006, đây là một trong những chương trình truyền hình có nhiều người xem nhất Trung Quốc, và khi được chuyển sang màn ảnh lớn cũng thu hút
đông đảo khán giả đến rạp.
Kịch tác gia này là nhân vật nổi tiếng trở thành nạn nhân mới nhất của chiến dịch do chính quyền tung ra nhằm chống lại các tin đồn, thông tin khiêu dâm và việc tiêu thụ ma túy.
Đạo diễn Trương Nguyên (Zhang
Yuan), tác giả một phim tài liệu mô tả các biện pháp an ninh khắc nghiệt tại quảng trường Thiên An Môn,
năm năm sau khi phong trào biểu tình sinh viên
năm 1989 bị nghiền nát, cũng đã bị bắt trong tháng Sáu
vì cáo buộc sử dụng ma túy.
Trong những tháng gần đây tại Trung Quốc, liên tục diễn ra việc câu lưu các blogger đối lập, nhà đấu tranh chính trị hay các nhà báo bị cho là hay chỉ trích nhà cầm quyền. Năm ngoái, Tiết Man Tử (Charles Xue), một nhà đầu tư Mỹ gốc Hoa và là
blogger nổi tiếng vì giọng điệu công kích cũng đã vào tù vì bị quy là quan hệ với gái mại dâm.
Không còn là tin đồn nữa. Khi chính một nữ cựu tù nhân lương tâm
còn trong vòng quản chế như Phạm Thanh Nghiên nghẹn ngào cho tôi biết, và chính
anh Đỗ Ty – cha của Hạnh – xác nhận qua điện thoại, thì mọi ngờ vực đều tan
biến.
Chiều muộn ngày 27/6/2014, Đỗ Thị Minh Hạnh – cánh chim báo bão
những năm về trước – đã làm cộng đồng dân chủ trong nước và hải ngoại tràn ngập
một niềm vui khó tả: cô vừa được tự do!
Hạnh đang trên đường về nhà!
Hầu tương tự như trường hợp của “người tù xuyên thế kỷ” Nguyễn Hữu
Cầu, những tin tức đầu tiên về việc Minh Hạnh có thể được “cho về” đã xuất hiện
cách thời điểm trả tự do khoảng một tháng. Và trong khoảng thời gian một tháng
ấy, “họ cố ép tôi ký bản nhận tội, nhưng tôi nói rõ với họ là tôi không ký vì
tôi không có tội gì hết!” – tù nhân lương tâm Nguyễn Hữu Cầu thản nhiên thuật
lại và còn ngâm nga bài thơ “Con bò kéo xe” của ông.
Cách đây chưa đầy một tuần, những thông tin từ gia đình Đỗ Thị
Minh Hạnh và người mẹ vận động không mệt mỏi cho cô như đã cảnh báo về ý đồ
“giấy nhận tội”. Lẽ đương nhiên, ai cũng hiểu đó là quán tính của một chính thể
chưa thể quen với quán tính bắt buộc phải thừa nhận sai lầm khi bắt người, nhất
là khi người đó lại chỉ đấu tranh cho quyền lợi của công nhân Việt Nam chứ
chẳng hề nhắm tới động cơ lật đổ chế độ hiện hành.
Vào buổi sơ khai của phong trào đấu tranh công nhân, hành động
chính quyền bắt ba người tranh đấu Đỗ Thị Minh Hạnh, Đoàn Huy Chương và Nguyễn
Hoàng Quốc Hùng cũng tràn sắc máu nguyên thủy. Không một ai được thanh minh,
cũng chưa từng có một dấu hiệu thỏa hiệp nào của Nhà nước Việt Nam với nhu cầu
công đoàn độc lập quá sức bức bối.
Khác hẳn với giờ đây…
Giờ đây, gần 1.000 cuộc đình công của công nhân diễn ra hàng năm
tại nhiều vùng ở Việt Nam đã đủ chứng minh cho tính “ưu việt” đến thế nào của
Tổng liên đoàn lao động Việt Nam – một cơ quan công quyền nhưng trung gian để
trực tiếp hưởng 2% trên tổng quỹ lương doanh nghiệp và cũng ăn vào công sức lao
động của công nhân, một tổ chức “đại diện cho quyền lợi của công nhân” song đã
chưa từng chấp nhận bất kỳ một cuộc đình công nào trên toàn quốc, ngược hẳn với
mối giao hảo chung chịu của họ với giới chủ doanh nghiệp.
Giờ đây và khác hẳn với thời kỳ làn sóng công nhân tranh đấu bị
đàn áp, chính thể cầm quyền ở Việt Nam đang phải dần chấp nhận đòi hỏi về định
chế công đoàn độc lập do người Mỹ và phương Tây đặt lên bàn đàm phán Hiệp định
TPP. Không phải vô cớ mà cũng vào tháng Sáu này, hơn 150 dân biểu quốc hội Mỹ
đã đồng gửi thư kiến nghị cho Đại diện thương mại Hoa Kỳ về “không TPP nếu
không có công đoàn độc lập” và “Việt Nam phải trả tự do ngay lập tức và vô điều
kiện cho Đỗ Thị Minh Hạnh”.
Cũng không phải vô cớ mà kịch bản cánh chim báo bão Đỗ Thị Minh
Hạnh được trả tự do vô điều kiện không chỉ là niềm vui bất ngờ của cô và gia
đình, mà còn khiến bật lên một tia hy vọng lớn lao hơn nhiều: đã có tín hiệu về
một khả năng nào đó tổ chức công đoàn độc lập được chính quyền “thí điểm” ở
Việt Nam trong vài năm tới.
Hãy khóc…
Nếu có thể nhớ lại, hãy nên so sánh những bước chân của Hạnh bần
thần ra khỏi phòng giam với không khí òa vỡ của đám đông vào tháng 8/2013, khi
nữ sinh áo trắng Phương Uyên đột ngột được phóng thích ngay tại tòa Long An. Để
sau tháng Tám ấy là một sự chuyển mùa dân chủ ở Việt Nam, nơi mà tiếng chim hót
dân sự đã không còn bị vùi dập quá tàn nhẫn.
Cánh chim báo bão Minh Hạnh hẳn cũng như vậy thôi. Phía trước
không chỉ là bầu trời tự do với riêng cô, mà một chân trời mới đang hé rạng cho
các tổ chức xã hội dân sự ở đất nước đầy cam go này, nơi mà mới đây 16 tổ chức
dân sự đã tiếp bước Hạnh để ra một tuyên bố về sự cần kíp xây dựng tổ chức công
đoàn độc lập cho 5 triệu công nhân Việt Nam.
Hạnh hãy khóc đi, những giọt nước mắt siết bao ơn nghĩa với Người
Mẹ và Dân Tộc…
Tác giả gửi Quê Choa: http://bolapquechoa.blogspot.com.
Dự phiên xử phúc thẩm
Trương Duy Nhất
Trần Kỳ Trung
Nguyên (1) điện
cho mình: “ Ra sớm nhé! Trước 6h30, Phượng đã xin được cho ông và
tôi cùng anh Lợi (2) vào dự phiên phúc thẩm của Nhất rồi. ” Thế là hôm trước
vội chuẩn bị áo quần cho tươm tất, làm hết mọi việc vợ nhờ, rồi để sáng hôm
sau, mới bảnh mắt mình phóng ô tô ra Đà Nẵng.
Đến trước cổng tòa Phúc thẩm, mình thấy
Phượng , vợ của Nhất cùng con gái và luật sư Trần Vũ Hải đã đứng chờ. Ở đây
mình gặp Nguyên cùng anh Lợi. Người dự cũng không đông, chỉ lèo tèo vài mống,
việc này mình không ngạc nhiên. Đang mùa World Cup, thức cả đêm, còn sức
đâu mà đến dự. Lại có người nói, y án, đến làm gì! Mình không hiểu họ lấy tin
này ở đâu hay từ vụ án Phạm Viết Đào rồi suy diễn. Có một điều giống phiên sơ
thẩm lần trước, là đông công an quá, công an ngồi trong quán cà phê, dọc
ngã tư, cạnh hàng rào tòa phúc thẩm… Mình nghĩ có cần đông công an thế không ?
khi chỉ xử một mình Trương Duy Nhất, mà tội trạng của Nhất chỉ là cái
tội: “dám nói”, một cái tội không động đến lông chân của một ai đó, nếu như
người đó không muốn nghe.
Qua cổng vào tòa án, y như qua cửa kiểm tra an ninh sân bay. Máy ảnh, điện
thoại, máy ghi âm… phải bỏ lại, trình chứng minh thư cho người gác cổng xem có
đúng họ tên với họ tên đã đăng ký xin vào dự không? Rồi qua cửa kiểm tra an
ninh, nếu nghi ngờ có mang vật lạ, một người công an nữa sẽ đến kiểm tra. Đây
là lần đầu tiên được trực tiếp dự một phiên phúc thẩm, xử người “ bất đồng
chính kiến” hơn nữa, mấy người công an làm nhiệm vụ kiểm tra an ninh khuôn mặt
lạnh như tiền, ít nói, nguyên tắc… làm cho mình hơi căng thẳng. Nhưng phút căng
thẳng này cũng qua nhanh, vì mọi thủ tục mà tòa án yêu cầu đối với người đến
dự, mình, Nguyên và anh Lợi đều đáp ứng gọn, đủ.
Cũng tưởng sẽ vào được phòng xử án để nghe Nhất , tòa, luật sư tranh tụng,
không ngờ…! Những người có trách nhiệm của tòa Phúc thẩm mời mọi người đến dự
vào phòng báo chí, xem xử án qua một màn hình lớn. Mình nhìn quanh, cũng chỉ
thấy có một vài phóng viên một số tờ báo quen mặt, rồi thì… đông công an.
Công an đông, thái độ vui, bình thản, có
một vài người mặc áo giáp chống đạn, đội mũ sắt, đôi ba người cầm cái gậy (dùi
cui) đi đi, lại lại tung tẩy, chào người này, hỏi người kia… có mấy nữ công an
mặc thường phục, nét mặt xinh, duyên dáng… gần như có cảm tưởng họ không để ý
đến ai. Ây vậy một lần Nguyên vô ý khẽ để hai chân lên ghế trước, lập tức một
người công an trẻ đến nhắc: “Anh bỏ chân xuống!”. Nguyên chấp hành nghiêm túc.
Khi
phiên tòa bắn đầu xử, màn hình hiện lên khung cảnh bên trong, Nhất bị còng tay,
ngồi hai bên là hai người công an. Khi thẩm phán Nguyễn Văn Bường, chủ tọa
phiên tòa tuyên bố phiên tòa phúc thẩm xử Trương Duy Nhất bắt đầu, mình thấy
mọi người trong phiên tòa đều đứng lên, rồi lại ngồi xuống. Duy chỉ có Nhất
được tháo còng đứng để nghe chủ tọa phiên tòa tiến hành tố tụng. Thái độ, nét
mặt của Nhất bình tĩnh tự tin, ánh mắt lúc nào cũng nhìn thẳng.
Cũng như bao lần khác, tòa hỏi lý lịch, rồi đọc cáo trang…tiếng truyền qua loa
rõ, màn hình hiện hình rõ nét. Mình yên tâm, Nguyên ngồi cạnh cũng yên tâm, như
vậy tuy ở bên ngoài, nhưng với cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại như thế này có
thể theo dõi từ đầu đến cuối phiên tòa. Thẩm phán đọc cáo trạng của Nhất giọng
rất to, khúc chiếc, rõ ràng ai cũng nghe thấy nhưng đến khi tòa hỏi Nhất “ Anh
có nghe rõ bản cáo trạng không ?” . Nhất trả lời: “ Bị cáo nghe rõ nhưng bị cáo
không đồng ý một số ý trong bản cáo trạng, như…” thì tự nhiên loa tắt tiếng,
trên màn hình chỉ thấy miệng của Nhất lên xuống, mở ra, thu lại…
tuyệt nhiên mọi người ngồi cùng xem với mình không biết Nhất đang nói gì? Có lẽ
do trục trặc kỹ thuật!!!
Một lúc sau, tự nhiên lại nghe tiếng của thẩm phán : “ Được rồi, mọi yêu cầu
của anh chúng tôi ghi nhận, anh nghe tòa hỏi tiếp đây! ” Rồi ông thẩm phán lại
hỏi, đại ý, những việc làm như vậy, Nhất có thừa nhận đúng với cáo trạng không?
Nhất trả lời thì… không nghe được vì…trục trặc kỹ thuật!!! Rồi đến lời bào chữa
của luật sư Trần Vũ Hải, lúc nghe được, lúc thì không? Chỉ thấy hình ông giơ
tay chỉ chỗ này, chỉ chỗ kia, rồi cúi xuống đọc. Mình chú ý một đoạn hình, may
có cả tiếng lẫn hình khi luật sư Trần Vũ Hải đang vận dụng các điều khoản trong
bộ luật hình sự để chứng minh Nhất không phạm tội thì thấy tiếng ông Thẩm phán
Bường cắt ngang: “ Những điều đó đề nghị luật sư không trình bày, chấm dứt tại
đây, luật sư trình bày sang điều khác đi…còn tôi đề nghị thái độ luật sư cần
nghiêm túc, nếu còn như vậy tôi sẽ yêu cầu luật sư ra khỏi phòng xét xử”. Nét
mặt luật sư Trần Vũ Hải nhẫn nhục một cách tội nghiệp rồi luật sư trình bày…
Lại không nghe được tiếng vì… trục trặc kỹ thuật!!! Trên màn hình mình thấy
hình ảnh đôi ba lần một anh công an trẻ đến ngăn luật sư Hải đừng đọc một điều
gì đó trong bài viết mà luật sư đang đọc giữa tòa.
Nghĩa là….
Mình, Nguyên, anh Lợi cùng một số người khác được vào tòa phúc thẩm xem xử
Trương Duy Nhất nhưng… thực trên thực tế, chiếm gần hết thời gian là xem “ Phim
câm” Nguyên nói với mình: “ Nên đào tạo phòng viên báo chí, truyền hình nước
mình thêm bộ môn khẩu hình, nghĩa là nhìn miệng mấp máy biết họ đang
nói gì.”. Còn mình lại nghĩ :“… Bên trong cứ xử kín Trương Duy Nhất không cho
ai vào dự
còn bên ngoài với phòng đẹp, thoáng mát, màn hình hình rõ như thế này, tòa phát
lại các trận của World Cup tối qua cho tất cả mọi người tới xem, người đến xem
chắc chắn sẽ đến rất đông. Rồi chỉ thị cho báo chí, đài, ti vi… ghi lại hình
ảnh này, tuyên truyền với dư luận trong và ngoài nước rằng phiên tòa
được “ xét xử công khai có đông người đến dự”. Thế lại hóa hay! ”.
…
Phiên tòa kết thúc chóng vánh, từ lúc bắt đầu diễn ra đến lúc kết thúc phiên xử
phúc thẩm Trương Duy nhất chỉ gần hai tiếng đồng hồ. Có nhiều lý do, rõ nhất hễ
Luật sư trình bày điều gì, thẩm phán đều ngăn lại: “ Điều này tòa đã biết, luật
sư không cần trình bày.” Còn một điều nữa, tòa cho phép Trương Duy nhất nói lời
cuối cùng,trước khi tuyên án hai năm tù giam, y án sơ thẩm. Nhưng thật lạ, khi
Trương Duy nhất định nói, lại bị tòa ngăn lại, không cho nói!!!
Nhất lắc đầu nhẹ, nở một nụ cười… chẳng biết tả thế nào!
Cùng lúc đó có hai người công an đến áp giải Nhất đi ra ngoài, thấy rõ tấm lưng
của Nhất đẫm mồ hôi.
Trên
màn hình, mình và mọi người không nghe thấy tiếng, nhưng thấy hình con gái của
Nhất, sinh viên năm cuối một trường đại học ở Đà Nẵng đứng lên nói to một điều
gì đó như quát vào mặt các quan tòa.
Mình không hiểu.
Mình gặp Phượng, vợ Nhất ngoài cổng, hỏi: “ Lúc này con gái em nói điều gì thế
?”.
Phượng trả lời:
- Cháu nói: “ Bố tôi là người yêu nước tại sao các ông lại bắt giam?”.
------------------
(1) – Phạm Xuân Nguyên
– Nhà phê bình văn học.
(2) – Thái Bá Lợi
– Nhà Văn
Nguồn: http://trankytrung.com/read.php?729
Cần gỡ vỏ
"Nhạy cảm chính trị" và "Văn hóa truyền thống" để Việt Nam
phát triển
Thái Tuấn
Càng đi khám phá
những mảnh đất khác nhau trên khắp miền tổ quốc, càng gặp nhiều người dân bình
thường giản dị, nói chuyện với những trí thức, sinh viên hay cựu chiến binh,
càng thấy Việt Nam mình giàu tiềm năng và khát khao phát triển. Tuy nhiên, những
tiềm năng đó vẫn mãi đang là tiềm năng, nguy hại hơn nó đang ngày càng bị mai
một. Lý do là chúng ta đang tự dựng lên những rào cản gây hại cho sự phát triển
của dân tộc.
Ảnh:
Một cảnh trong phim "Bụi đời chợ lớn" bị cấm chiếu gây nhiều tranh
cãi (Nguồn: Internet)
Điều thứ nhất đó là nỗi sợ nhạy cảm chính trị bóp nghẹt tự do trong nghiên cứu
các vấn đề kinh tế, chính trị và xã hội. Các báo cáo nghiên cứu đều chung chung
nửa vời, mang tính hình thức đối phó hơn là phân tích tận gốc nguyên nhân của
vấn đề. Nhiều Giáo sư đảm nhận những vị trí quan trọng, có thể gọi là “đầu não
tư duy” của khoa học xã hội Việt Nam, nhưng tự kiểm duyệt và biết rõ mình nên
dừng ở đâu, đề tài nào là nhạy cảm không nên động đến. Những chủ đề sát sườn
phản ánh hiện thực của xã hội như “tại sao hiện tượng tự tử hiện nay dường như
lại phổ biến hơn, có phải sự bức bách trong xã hội đã bị đẩy đến tận cùng
không?” hay nội dung phức tạp hơn như “xã hội dân sự là gì, và thực sự xã hội
dân sự có ích gì cho sự phát triển của đất nước không?” thì luôn luôn nằm ngoài
danh sách có thể nghiên cứu.
Rõ ràng, nỗi sợ nhạy cảm chính trị đã trở thành một bùa lưới bổ vây các bộ óc
“trí thức” làm họ không thể nghĩ vượt qua giới hạn cho phép. Điều này cũng xảy
ra với những người lĩnh trách nhiệm “quản lý nhà nước” trong lĩnh vực văn hóa
nghệ thuật. Những kiểm duyệt như “hình này vi phạm thuần phong mỹ tục” hay “tác
phẩm kia không phản ánh đúng cuộc sống” và “câu chuyện này bị phóng tác có thể
gây hiểu nhầm cho độc giả” là những diễn giải, quy chụp hoặc thậm chí kết tội “phản
động” vì yếu tố “nhạy cảm chính trị”. Điều này làm cho mọi người không được tự
do suy nghĩ và tuy duy, ngay trong việc thưởng thức các tác phẩm văn hóa nghệ
thuật. Thử hỏi, khi đó thì làm sao có thể tạo ra các phát minh, sáng chế và cái
mới cho xã hội được?
Bên cạnh đó còn có nỗi sợ của sự kết nối, nhóm họp và trao đổi thông tin trong
một môi trường tự do. Người Việt Nam cứ nghĩ đến tụ họp đông người, thảo luận
một vấn đề về chính trị, xã hội hoặc văn hóa gì đó thì coi là nhạy cảm, có thể
bị theo dõi, hạch sách hoặc phạm pháp. Chính vì vậy, trong người ta hình thành
một ý thức tự kiểm duyệt, không chia sẻ thông tin rộng rãi, không trao đổi cởi
mở thẳng thắn những điều mình suy nghĩ, và cuối cùng hậu quả là không dám sáng
tạo và phản biện nữa. Với sự tự kiểm duyệt như vậy, chắc chắn người Việt Nam
không thể phát minh ra những internet hay facebook, vì ngay việc chia sẻ và kết
nối đã thấy sợ rồi, chứ đừng nghĩ đến việc phát minh ra những công nghệ hoặc
cách thức kết nối con người và ý tưởng lại với nhau.
Điều thứ hai là kỳ thị sự khác biệt trong văn hóa của người Việt Nam. Có lẽ,
một trong những điều kỳ lạ là người Việt Nam đã xây cho mình những cái hộp gọi
là truyền thống, mỹ tục và bất cứ những gì có tính phá cách, chưa biết tốt hay
xấu, có ích hay không có ích đều lập tức bị ném đá rào rào. Một tư tưởng cho
rằng chúng ta có giá trị riêng của mình, người ở nước khác như vậy được, chứ
người của chúng ta không như vậy được khá phổ biến không những trong quần chúng
mà ngay trong đội ngũ lãnh đạo. Đây chính là nguyên nhân giảm tính bao dung với
những người đi đầu, phá cách và đổi mới. Một ví dụ rất rõ cho chúng ta học hỏi
là Hàn Quốc. Nếu Hàn Quốc cứ khư khư giữ gìn các giá trị truyền thống, chắc họ
đã không có trào lưu K-pop, tạo ra tình cảm với người Hàn kèm theo hàng hóa
Made in Korea tràn ngập thị trường châu Á và thế giới.
Rõ ràng, khi chúng ta khư khư giữ văn hóa “truyền thống tốt đẹp”, chúng ta vô
hình chung đặt mình vào vị trí “phòng thủ”, chống đối những cái mới. Điều này
là vô ích và không thể, vì những lớp vỏ dù cứng đến đâu cũng bị phá vỡ bởi lớp
trẻ. Điều tệ hại là khi đó, họ sẽ vứt bỏ những cái hộp do cha ông để lại mà không
chủ động điều chỉnh nó. Hậu quả là tạo ra một nền văn hóa méo mó, dẫn đến sự
mất gốc thật sự của văn hóa Việt Nam.
Một quốc gia không thể phát triển nếu không có tự do nghiên cứu, sáng tạo và
nền tảng văn hóa sống động, giầu có và tương thích với xu hướng toàn cầu. Chính
vì vậy chúng ta cần gỡ bỏ lớp vỏ mang tên “nhạy cảm chính trị” và “văn hóa
truyền thống” để bơm sinh khí vào cuộc sống nói chung, và văn hóa nghệ thuật
nói riêng. Khi đó, Việt Nam mới có thể giải phóng tiềm năng con người và tạo ra
nền tảng phát triển bền vững.
Hôm qua, 20/06/2014, trong phiên họp thông qua báo cáo Kiểm điểm
Định kỳ Phổ quát (UPR) chu kỳ 2, dưới sự chủ tọa của Hội đồng Nhân quyền Liên
Hiệp Quốc, tại Genève, chính phủ Việt Nam thông báo giữ lại 182 khuyến nghị
trong số 227 khuyến nghị do các nước đề xuất, và bác bỏ 45 khuyến nghị còn lại.
Từ Genève, trả lời RFI,
Tiến sĩ Nguyễn Quang A, một trong bốn đại diện của nhóm 10 tổ chức xã hội dân
sự Việt Nam, cho biết diễn biến của phiên họp, các hoạt động của đoàn và quan
điểm của ông về quyết định nói trên của chính quyền.
RFI : Thưa ông, xin ông
cho biết một số nhận xét của ông về phiên họp ngày hôm qua ?
TS Nguyễn Quang A :
Trong phiên họp này, đầu tiên đoàn Việt Nam trình bày bản báo cáo của mình,
trong đó nêu rất nhiều thành tích, nhiều tiến bộ, cũng như là thông báo chấp
nhận đến trên 80% kiến nghị. Sau đó, đến các nước phát biểu, như Lào, Myanmar,
Malaysia, Philippines, Singapore, một loạt các nước khác như Maroc, Srilanka
đều rất hoan nghênh việc cam kết của Việt Nam, đã chấp nhận khuyến nghị của họ…
Trong các ý kiến này, EU
– Liên Hiệp Châu Âu - thì tôi không thấy phát biểu gì, duy nhất chỉ có của Mỹ
nói nhiều về vấn đề nhân quyền, vấn đề nghị định 72, đích danh nêu tên anh Ba
Sàm (Nguyễn Hữu Vinh), kêu gọi thả tù nhân chính trị. Đó là về phía các nước.
Sau đó đến các tổ chức
xã hội dân sự, một số lên tiếng rất mạnh mẽ, như Human Rights Watch, nêu rất
chi tiết. Nhiều tổ chức xã hội dân sự cũng nêu ý kiến là Việt Nam còn rất nhiều
khiếm khuyết trong vấn đề nhân quyền. Trong đấy có một số tổ chức xã hội dân
sự, như Hội đồng Hòa bình Thế giới, và Hội chất độc màu da cam rất hoan nghênh
Việt Nam, đã có thành tích nhân quyền rất tốt, đòi Mỹ phải bồi thường cho nạn
nhân chất độc màu da cam.
Trong các tổ chức xã hội dân sự từ Việt Nam đến, có
Hội dân số, kế hoạch hóa gia đình ca ngợi việc « kế hoạch hóa dân số »
đang rất tốt, bảo đảm được rất nhiều quyền. Cũng có đại diện một hội nữa của xã
hội dân sự Việt Nam (ISEE/Viện nghiên cứu Xã hội, Kinh tế và Môi trường),
bảo vệ cho tiếng nói của những người đồng tính phát biểu khá là tốt, cũng khen
một số tiến bộ, nhưng cũng cho biết luật Hôn nhân gia đình vừa rồi vẫn không
được ghi nhận (không công nhận hôn nhân giữa những người đồng tính - ndr)… Đoàn
của chúng tôi, đại diện cho hơn 10 tổ chức xã hội dân sự, rất đáng tiếc là vì
xếp ở quá sau, nên hết giờ, không còn thời gian, nên không được phát biểu.
RFI : Xin ông cho biết
mục tiêu của phái đoàn đại diện các tổ chức xã hội dân sự độc lập của Việt Nam
lần này tại Genève ?
TS Nguyễn Quang A :
Mục tiêu đầu tiên là vận động quốc tế, các tổ chức quốc tế, các tổ chức xã hội
dân sự của các nước khác, cũng như là các đoàn ngoại giao ở đây để họ biết rõ
hơn, kỹ hơn về tình hình nhân quyền ở Việt Nam. Bởi vì, chúng tôi thấy có một
số tổ chức đến dự bảo là Việt Nam rất tiến bộ, người dân được tham khảo ý kiến
về luật pháp, về Hiến pháp, đủ mọi thứ. Thế thì người ta chỉ dựa trên các thông
tin do Nhà nước, hoặc do báo chí (của Nhà nước – ndr) nêu ra. Nhưng cái thực
chất như thế nào thì người ta không biết. Cho nên nhiều khi các thông tin một
chiều như thế khiến họ có những đánh giá không thật chính xác lắm. Mục tiêu của
chúng tôi là làm cho họ rõ thêm về chuyện đó.
Ở tại Genève, chúng tôi
còn làm việc đến ngày 25/06. Chúng tôi sẽ tiếp tục công việc như đã làm. Chúng
tôi nghĩ rằng hoạt động ở bên ngoài cuộc họp chính mới là chuyện quan trọng.
Còn chuyện trong một cuộc họp chính, mà nếu còn thời gian để được đọc, ví dụ
như anh Trịnh Hữu Long, người được phân công đại diện cho đoàn đọc bài phát
biểu, thì cũng rất tốt, nhưng điều đó chỉ là một phần.
Chúng tôi đi với lời mời
của tổ chức CIVICUS, một tổ chức xã hội của Nam Phi rất nổi tiếng. Bài mà lẽ ra
anh Long được phát biểu, tôi được người phụ trách CIVICUS nói là đã phân phát
cho các đoàn tham dự hội nghị.
RFI : Thưa ông, xin ông
cho biết nhận định của đoàn về các khuyến nghị nhân quyền mà chính phủ Việt Nam
vừa thông báo chấp thuận và bác bỏ tại phiên họp toàn thể hôm qua ?
TS Nguyễn Quang A :
Một chuyện ghi nhận là (chính phủ Việt Nam – ndr) chấp nhận nhiều như thế là
rất tiến bộ. Vấn đề là các tổ chức xã hội dân sự và người dân Việt Nam, cũng
như là các tổ chức quốc tế, sẽ yêu cầu trong thời gian tới là 182 cái khuyến
nghị được chấp nhận, thì hãy cố gắng thực hiện được tốt một nửa số đấy cũng là
tốt rồi. Còn nếu mà không làm, thì có thể họ chấp nhận 182 điều, nhưng họ chỉ
thực hiện 15, 16 cái dễ dàng thôi, còn những điều khác mà lờ đi, thì cũng không
phải là hay.
Cái việc tới là phải
thúc đẩy để thực hiện cả 182 điều thì càng tốt, nếu không, chí ít cũng phải
được một nửa chẳng hạn.
RFI : Thưa ông, thế còn
về 45 điều bị bác bỏ ?
TS Nguyễn Quang A :
45 kiến nghị mà Việt Nam bác bỏ, theo nhận định của tôi, đấy là những kiến nghị
cốt lõi nhất về vấn đề nhân quyền. Hay nói một cách tóm tắt là, trong một cái « cây
nhân quyền » có rất nhiều lá, người ta chấp nhận 182 lá và các cành
con (trong trường hợp này – ndr) , nhưng các cành chính và thân của nó là 45
kiến nghị của các nước Châu Âu, của Séc, của Ba Lan, của Mỹ… thì đều bị từ chối
cả. Đó là những vấn đề đa nguyên, đa đảng, về thả tù nhân chính trị, về quyền
tự do ngôn luận, vấn đề bỏ điều 79, bỏ điều 88, điều 258. Tất cả những điều cốt
lõi nhất của sự vi phạm nhân quyền đều nằm trong 45 kiến nghị ấy.
Cũng như, một điều rất
quan trọng là Việt Nam ký những thỏa ước quốc tế, nhưng bên dưới những thỏa ước
ấy, thì có những nghị định thư, những protocole, buộc phải công nhận các tài
phán quốc tế, thì tất cả những khuyến nghị có cái đó đều bị từ chối cả. Hay nói
cách khác, những thỏa ước quốc tế dù có được ký, nhưng chỉ tồn tại trên danh
nghĩa thôi, chứ Việt Nam không chấp nhận thực hiện theo đúng như tinh thần các
thỏa ước quốc tế về quyền con người, quyền dân sự và chính trị. Vì chính quyền
Việt Nam không chấp nhận phán quyết của các tổ chức độc lập, nếu Việt Nam có sự
vi phạm ấy. Như thế cũng giống hệt như Trung Quốc, ký vào Công ước Liên Hiệp
Quốc về luật biển, nhưng không công nhận quyền tài phán của bất kể tổ chức tài
phán nào. Và việc ký đấy chỉ để cho vui, để trang trí cho « bức tranh
nhân quyền » của Việt Nam.
RFI : Dường như đây cũng
là trường hợp của khuyến nghị liên quan đến Công ước chống tra tấn ?
TS Nguyễn Quang A :
Thí dụ như là Công ước ấy chẳng hạn. Trong phiên họp hôm qua, ông trưởng đoàn
Việt Nam tuyên bố rất hùng hồn, cuối năm nay Quốc hội Việt Nam sẽ phê chuẩn
hiệp ước đó. Nhưng điều đáng chú ý là, người ta từ chối ký nghị định thư đi kèm
với Công ước ấy (Đây là trường hợp Việt Nam bác bỏ khuyến nghị 31 của Tunisia « Tăng
cường khuôn khổ pháp lý và thể chế bằng cách phê chuẩn Công ước Chống Tra tấn và
Nghị định thư tùy chọn kèm theo … », trong khi đó lại chấp nhận
khuyến nghị 21 của Burkina Faso về « Phê chuẩn Công ước về Quyền của
Người Khuyết tật, Công ước Chống Tra tấn... » - ndr).
Vì nếu theo nghị định
thư này, Việt Nam phải sẵn sàng chấp nhận những phán xét của các tổ chức (quốc
tế) về việc vi phạm Công ước đó. Tôi giả sử một người nào ở trong tù, bị tra
tấn, người ấy khiếu nại lên các cơ quan quốc tế theo thỏa ước đó, thì đều vô
hiệu cả. Vì người ta không chấp nhận. Hay nói cách khác, việc ký như thế có vẻ
như để thể hiện là : chúng tôi có vẻ cũng tôn trọng nhân quyền thôi,
nhưng thực bụng thì chúng tôi không ký những cam kết đằng sau. Và như thế,
thì thực sự là vô hiệu.
Nói tóm lại, tôi quay
lại với 227 kiến nghị của các nước, được coi như là một cây nhân quyền sum suê
đấy, có 182 lá và cành con, còn các cành lớn và thân cây – tức 45 khuyến nghị
đấy, đều bị bác bỏ cả. Cái cây nhân quyền mà cành và thân cây chính mà không
có, thì nó cũng héo thôi.
Hôm qua, 20/06/2014,
trong phiên họp thông qua báo
cáo Kiểm điểm Định kỳ Phổ quát (UPR) chu kỳ 2, dưới sự chủ tọa của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, tại Genève, chính phủ Việt Nam thông báo giữ lại 182 khuyến nghị trong số 227 khuyến nghị do các nước đề xuất, và bác bỏ 45 khuyến nghị còn lại.
Từ Genève, trả lời RFI, Tiến sĩ Nguyễn Quang A, một trong bốn đại diện của nhóm 10 tổ chức xã hội dân sự Việt Nam, cho biết diễn biến của phiên họp, các hoạt động của đoàn và quan điểm của ông về quyết định nói trên của chính quyền.
RFI : Thưa ông, xin ông cho biết một số nhận xét của ông về phiên họp ngày hôm qua ?
TS Nguyễn Quang A : Trong phiên họp này, đầu tiên đoàn Việt Nam trình bày bản báo cáo của mình, trong đó
nêu rất nhiều thành tích, nhiều tiến bộ, cũng như là thông báo chấp nhận đến trên 80% kiến nghị. Sau đó, đến các nước phát biểu, như Lào, Myanmar, Malaysia, Philippines, Singapore, một loạt các nước khác như Maroc, Srilanka đều rất hoan nghênh việc cam kết của Việt Nam, đã chấp nhận khuyến nghị của họ…
Trong các ý kiến này, EU – Liên Hiệp Châu Âu - thì
tôi không thấy phát biểu gì, duy nhất chỉ có của Mỹ nói nhiều về vấn đề nhân quyền, vấn đề nghị định 72, đích danh
nêu tên anh Ba Sàm (Nguyễn Hữu Vinh), kêu gọi thả tù nhân chính trị. Đó là về phía các nước.
Sau đó đến các tổ chức xã hội dân sự, một số lên tiếng rất mạnh mẽ, như Human Rights Watch, nêu rất chi tiết. Nhiều tổ chức xã hội dân sự cũng nêu ý kiến là Việt Nam còn rất nhiều khiếm khuyết trong vấn đề nhân quyền. Trong đấy có một số tổ chức xã hội dân sự, như Hội đồng Hòa bình Thế giới, và Hội chất độc màu da cam rất hoan nghênh Việt Nam, đã có thành tích nhân quyền rất tốt, đòi Mỹ phải bồi thường cho nạn nhân chất độc màu da cam.
Trong các tổ chức xã hội dân sự từ Việt Nam đến, có Hội dân số, kế hoạch hóa gia đình ca
ngợi việc «kế hoạch hóa dân số» đang rất tốt, bảo đảm được rất nhiều quyền. Cũng có đại diện một hội nữa của xã hội dân sự Việt Nam (ISEE/Viện nghiên cứu Xã hội, Kinh tế và Môi trường), bảo vệ cho tiếng nói của những người đồng tính phát biểu khá là tốt, cũng khen một số tiến bộ, nhưng cũng cho biết luật Hôn nhân gia đình vừa rồi vẫn không được ghi nhận (không công nhận hôn nhân giữa những người đồng tính - ndr)…
Đoàn của chúng tôi, đại diện cho hơn 10 tổ chức xã hội dân sự, rất đáng tiếc là vì xếp ở quá sau, nên hết giờ, không còn thời gian, nên không
được phát biểu.
RFI : Xin ông cho biết mục tiêu của phái đoàn đại diện các tổ chức xã hội dân sự độc lập của Việt Nam lần này tại Genève ?
TS Nguyễn Quang A : Mục tiêu đầu tiên là vận động quốc tế, các tổ chức quốc tế, các tổ chức xã hội dân sự của các nước khác, cũng như là các đoàn ngoại giao ở đây để họ biết rõ hơn, kỹ hơn về tình hình nhân
quyền ở Việt Nam. Bởi vì, chúng tôi thấy có một số tổ chức đến dự bảo là Việt Nam rất tiến bộ, người dân được tham khảo ý kiến về luật pháp, về Hiến pháp, đủ mọi thứ. Thế thì người ta chỉ dựa trên các thông tin do Nhà nước, hoặc do báo chí (của Nhà nước – ndr) nêu ra. Nhưng cái thực chất như thế nào thì người ta không biết. Cho nên nhiều khi các thông tin một chiều như thế khiến họ có những đánh giá không thật chính xác lắm. Mục tiêu của chúng tôi là làm cho họ rõ thêm về chuyện đó.
Ở tại Genève, chúng
tôi còn làm việc đến ngày 25/06.
Chúng tôi sẽ tiếp tục công việc như đã làm. Chúng tôi
nghĩ rằng hoạt động ở bên ngoài cuộc họp chính mới là chuyện quan trọng. Còn chuyện trong một cuộc họp chính, mà nếu còn thời gian để được đọc, ví dụ như anh Trịnh Hữu Long, người được phân công đại diện cho đoàn đọc bài phát biểu, thì cũng rất tốt, nhưng điều đó chỉ là một phần.
Chúng tôi đi với lời mời của tổ chức CIVICUS, một tổ chức xã hội của Nam Phi rất nổi tiếng. Bài mà lẽ ra anh Long được phát biểu, tôi được người phụ trách CIVICUS nói
là đã phân phát cho các đoàn tham dự hội nghị.
RFI : Thưa ông, xin ông cho biết nhận định của đoàn về các khuyến nghị nhân quyền mà chính phủ Việt Nam vừa thông báo chấp thuận và bác bỏ tại phiên họp toàn thể hôm qua ?
TS Nguyễn Quang A : Một chuyện ghi nhận là (chính phủ Việt Nam – ndr) chấp nhận nhiều như thế là rất tiến bộ. Vấn đề là các tổ chức xã hội dân sự và người dân Việt Nam, cũng như là các tổ chức quốc tế, sẽ yêu cầu trong thời gian tới là 182 cái khuyến nghị được chấp nhận, thì hãy cố gắng thực hiện được tốt một nửa số đấy cũng là tốt rồi. Còn nếu mà không làm,
thì có thể họ chấp nhận 182 điều, nhưng họ chỉ thực hiện 15, 16 cái dễ dàng thôi, còn những điều khác mà lờ đi, thì cũng không phải là hay.
Cái việc tới là phải thúc đẩy để thực hiện cả 182 điều thì càng tốt, nếu không, chí ít
cũng phải được một nửa chẳng hạn.
RFI : Thưa ông, thế còn về 45 điều bị bác bỏ ?
TS Nguyễn Quang A: 45 kiến nghị mà Việt Nam bác bỏ, theo nhận định của tôi, đấy là những kiến nghị cốt lõi nhất về vấn đề nhân quyền. Hay nói một cách tóm tắt là, trong một cái «cây nhân quyền » có rất nhiều lá, người ta chấp nhận 182 lá và các
cành con (trong trường hợp này – ndr) , nhưng các cành chính và thân của nó là 45 kiến nghị của các nước Châu Âu, của Séc, của Ba Lan, của Mỹ… thì đều bị từ chối cả. Đó là những vấn đề đa nguyên, đa đảng, về thả tù nhân chính trị, về quyền tự do ngôn luận, vấn đề bỏ điều 79, bỏ điều 88, điều 258. Tất cả những điều cốt lõi nhất của sự vi phạm nhân quyền đều nằm trong 45 kiến nghịấy.
Cũng như, một điều rất quan trọng là Việt Nam ký những thỏa ước quốc tế, nhưng bên dưới những thỏa ước ấy, thì có những nghị định thư, những protocole, buộc phải công nhận các tài phán quốc tế, thì tất cả những khuyến nghị có cái đó đều bị từ chối cả. Hay nói cách
khác, những thỏaước quốc tế dù có được ký, nhưng chỉ tồn tại trên danh nghĩa
thôi, chứ Việt Nam không chấp nhận thực hiện theo đúng như tinh thần các thỏa ước quốc tế về quyền con người, quyền dân sự và chính trị. Vì chính quyền Việt Nam không chấp nhận phán quyết của các tổ chức độc lập, nếu Việt Nam có sự vi phạm ấy. Như thế cũng giống hệt như Trung Quốc, ký vào Côngước Liên Hiệp Quốc về luật biển, nhưng không công nhận quyền tài phán của bất kể tổ chức tài phán nào. Và
việc ký đấy chỉ để cho vui, để trang trí cho « bức tranh nhân quyền» của Việt Nam.
RFI : Dường như đây cũng là trường hợp của khuyến nghị liên quan đến Công ước chống tra tấn ?
TS Nguyễn Quang A : Thí dụ như là Công ước ấy chẳng hạn. Trong phiên họp hôm qua, ông trưởng đoàn Việt Nam tuyên bố rất hùng hồn, cuối năm nay Quốc hội Việt Nam sẽ phê chuẩn hiệp ước đó. Nhưng điều đáng chú ý là,
người ta từ chối ký nghị định thư đi kèm với Côngước ấy (Đây là trường hợp Việt Nam bác bỏ khuyến nghị 31 của Tunisia «Tăng cường khuôn khổ pháp lý và thể chế bằng cách phê chuẩn Công ước Chống Tra tấn và Nghị định thư tùy chọn kèm theo… », trong khi đó lại chấp nhận khuyến nghị 21 của Burkina Faso về «Phê chuẩn Công ước về Quyền của Người Khuyết tật, Công ước Chống Tra tấn... » - ndr).
Vì nếu theo nghị định thư này, Việt Nam phải sẵn sàng chấp nhận những phán xét của các tổ chức (quốc tế) về việc vi phạm Công ước đó. Tôi giả sử một người nào ở trong tù, bị tra tấn, người ấy khiếu nại lên các cơ quan quốc tế theo thỏa ước đó, thì đều vô hiệu cả. Vì người ta không chấp nhận. Hay nói cách
khác, việc ký như thế có vẻ như để thể hiện là :chúng tôi có vẻ cũng tôn trọng nhân quyền thôi, nhưng thực bụng thì chúng tôi
không ký những cam kết đằng sau. Và như thế, thì thực sự là vô hiệu.
Nói tóm lại, tôi quay lại với 227 kiến nghị của các nước, được coi như là một cây nhân quyền sum suê đấy, có 182 lá và
cành con, còn các cành lớn và thân cây – tức 45 khuyến nghị đấy, đều bị bác bỏ cả. Cái cây nhân quyền mà cành và thân
cây chính mà không có, thì nó cũng héo thôi.
Donald Trump 2024 presidential campaign
-
Donald Trump, the 45th President of the United States, announced his
re-election campaign and candidacy for a non-consecutive second
presidential term i...
BẠN TÔI: ĐẠI ÚY TRẦN QUANG HIỆP
-
https://www.facebook.com/groups/160591528349491/permalink/723350692073569/
https://www.youtube.com/watch?v=oqhFQFR2-JM
Chuyện Xứ Xã Nghĩa
rpedn...
5 Kỷ Lục Thế Giới Dành Cho Ẩm Thực Việt Nam
-
WATCH LIVE NOW : NHỮNG CA KHÚC HAY NHẤT CỦA HOÀI AN [14 Ca Khúc] (Super HD
Videos)
https://www.youtube.com/playlist?list=PLNBxCTIUVE70m607mVC5vUdM...
