'Nhân quyền, tị nạn và tranh
của tôi'
- 8
giờ trước
Nhà văn Võ Thị Hảo cho rằng 'chân trời' hiện nay của Việt Nam đang bị 'giới hạn' ở một chủ nghĩa và thể chế 'lạc hậu'.
Nhân ngày Quốc tế nhân quyền của Liên Hợp Quốc (10/12) năm nay,
BBC có cuộc trao đổi với một nhà văn, nhà báo
đang tị nạn chính trị ở nước Đức, người đồng thời đang có một triển lãm tranh sơn dầu tại Tây
Berlin với chủ đề 'Đường chân trời II'.
"Chân trời của Việt Nam chỉ giới hạn ở một thứ chủ nghĩa và
thể chế lạc hậu cách đây cả trăm năm và thế giới đã phế bỏ, nên Việt Nam tụt
hậu cả gần trăm năm so với những nước phát triển," nhà văn Võ Thị Hảo, tác
giả của triển lãm tranh đang được trưng bày ở Galeri 1892 ở thủ đô nước Đức,
nói với BBC hôm 06/12/2015, khi được hỏi về sự khác biệt giữa 'đường chân trời'
của Việt Nam và các nước 'đã phát triển'.
"Đường chân trời II" chỉ là nối tiếp cho triển lãm tranh
"Đường chân trời I" (Hà Nội- năm 2008). Cuộc sống của tôi là cả một
hành trình lận đận đi mở rộng những 'đường chân trời' cho chính mình. Càng đi
càng thấy mình bé xíu. Vấn đề ấy luôn là thời sự.
BBC: Theo bà, chân trời của Việt Nam và những nước
phát triển có gì khác nhau?
Võ Thị Hảo: Như chúng ta đã biết đấy, chân trời của Việt Nam chỉ giới hạn ở một thứ chủ
nghĩa và thể chế lạc hậu cách đây cả trăm năm và thế giới đã phế bỏ, nên Việt Nam tụt hậu cả gần trăm năm so với
những nước phát triển. Dân chúng tuyệt vọng, bị hướng dẫn đi vào con đường 'vô
đạo'.
Chân trời của những nước phát triển được nới rộng sau nền kỹ trị,
sau kết thúc chế độ phân biệt chủng tộc, phế bỏ chủ nghĩa Mác- Lê và mô hình theo
chủ nghĩa cộng sản nên họ giàu có, dân chủ và bao dung, có thể cứu giúp hàng
trăm triệu người khó khăn trên thế giới . Đó cũng là do cách nhìn về đường chân
trời.
Duyên cớ
BBC: Người đến xem 'Đường chân trời II' chủ yếu là
người Việt Nam hay người Đức?
Võ Thị Hảo: Người Đức thôi. Và một số bạn bè của tôi –
những người đã thành công trong hội nhập thực sự với người Đức cũng như nhiều
kiến thức về mỹ thuật và văn hóa. Mọi thứ ở Đức đối với tôi đều lạ lẫm. Tôi học
về nước Đức hàng ngày qua trải nghiệm và qua bạn bè.
BBC: Duyên cớ nào khiến Galeri 1892 quyết định
triển lãm tranh của bà?
Tôi chỉ có một tuần để chuẩn bị. Tôi nghĩ mình rất may mắn vì đang
ở một nơi mà những người làm văn hóa nghệ thuật có nhiều cơ hội đến như vậy.
Người Đức họ coi văn hóa nghệ thuật là một thứ thần thánh để xây dựng nhân
tính. Ngải Vị Vị – một họa sĩ phản kháng và tài năng của Trung quốc đã được mời
triển lãm ở Berlin rất nhiều lần với một quy mô rộng lớn.
BBC: Những bức tranh về phụ
nữ trong một thế giới bât ổn, những người nữ kiều diễm dáng hình đi vào ranh
giới của bóng tối và ánh sáng, những con thuyền hoặc lộng lẫy trong bão tố,
hoặc xác chết dật dờ... Phải chăng tranh của bà muốn tạo ra ám ảnh đối với
những kẻ còn tiếp tục thờ ơ được về số phận con người?
Võ Thị Hảo: Vâng. Tôi biết mình yếu đuối. Tôi đang thể
hiện những ám ảnh. Cuộc sống của tôi chỉ còn ý nghĩa nếu tôi còn biết đánh thức
mình và mọi người.
Triển vọng
Hội họa vượt qua được những rào cản ngôn ngữ và giúp con người chia sẻ với nhau nhiều hơn, theo bà Võ Thị Hảo.
BBC: Ngày 10/12 này là ngày Quốc tế Nhân quyền của
LHQ, nhân đây, bà đánh giá thế nào về tình hình và triển vọng dân chủ, nhân
quyền ở Việt Nam, điều được nhiều giới trong và ngoài nước quan tâm, thậm chí
có những quan ngại, có giải pháp nào khả dĩ và hứa hẹn cho vấn đề này hay
không?
Võ Thị Hảo: Từ 2013 đến nay, chính quyền vốn bị cáo buộc
nặng nề về tham nhũng Việt Nam ngày càng bị thân hữu hóa, bạo lực hóa, công an
trị - thậm trí có hiện tượng được cho là 'côn đồ hóa' và thêm rất nhiều người
dân bị cướp mất đất đai, thêm nhiều người chết trong đồn công an và sự tham lam
vô độ của bộ máy chính quyền đã khiến cho ngân khố phá sản.
BBC: Ở nước Đức, người ta có quan tâm tới nhân quyền ở Việt Nam
không, hay các nước phương Tây hiện đang bận rộn với các vấn đề kinh tế, việc
làm, chống khủng bố, dòng người tị nạn, di cư v.v…, nên có thể đã giảm sút sự
quan tâm hay chăng?
Võ Thị Hảo: Không. Người Đức và các nước phương Tây vẫn
tiếp tục dạy và học về nhân quyền cho chính mình qua những trải nghiệm chống
khủng bố, đón nhận và giúp đỡ dòng người tị nạn... Đó là tính người và ta không
thể là một con người thực sự nếu không quan tâm đến quyền làm người của kẻ
khác. Chỉ có con người trong thể chế minh bạch, dân chủ và tự do mới có thể làm
điều đó và được bảo vệ để làm điều đó. Nước Đức và phương Tây đã luôn lên tiếng
trong những vấn đề bảo vệ nhân quyền cho Việt Nam, cũng là để bảo vệ cho chính
họ nữa.
BBC: Bà viết văn, viết blog, viết báo về dân chủ và nhân quyền của
Việt Nam lâu nay, liệu hội họa của bà có là một nhịp cầu giúp cho công chúng
Đức hiểu rõ thêm về các vấn đề này?
Võ Thị Hảo: Hội họa vượt qua được rào cản khác biệt về
ngôn ngữ. Ngoài đam mê riêng, được chia sẻ với người Đức qua những bức tranh là
một hạnh phúc của tôi. Chẳng qua để bớt đau lòng vì khả năng hạn hẹp của chính
mình chẳng cứu nổi nhiều người đang cần cứu giúp.
Nhà
văn Võ Thị Hảo, tác giả truyện ngắn, tiểu thuyết, nhà báo và blogger, hiện đang
cư trú chính trị tại Cộng hòa Liên bang Đức, bà đã có tuyên bố
ra khỏi Hội nhà văn Việt Nam ngày 05/5/2015.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
Nhân quyền và bạo quyền