HRW kêu gọi VN 'chấm dứt độc đảng’
- 19
tháng 1 2016
Chỉ
vài ngày trước khi khai mạc Đại hội Đảng 12, một tổ chức nhân quyền quốc tế đã
gửi yêu cầu Việt Nam ‘tổ chức bầu cử đa nguyên và chấm dứt độc đảng’.
Hôm 19/1, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (Human Rights Watch - HRW)
phát đi thông cáo kêu gọi Đảng Cộng sản Việt
Nam “nên nhân dịp Đại hội 12 ra tuyên bố sẽ tổ chức bầu cử tự do và công bằng
để bầu ra các nhà lãnh đạo đất nước”.
“Các nhà tài trợ cho Việt Nam, từng thường xuyên kêu gọi bầu cử tự
do và công bằng cho các quốc gia như Myanmar và Campuchia, cũng cần công khai
kêu gọi bầu cử đa nguyên ở Việt Nam để chấm dứt nền cai trị độc đảng”, thông
cáo viết.
“Tương lai của hơn 90 triệu người dân Việt Nam không thể để cho
một nhóm nhỏ quan chức Đảng Cộng sản quyết định”, thông cáo dẫn lời ông Brad
Adams, Giám đốc khu vực Á châu của HRW. “Việt Nam nên tuân thủ những cam kết
pháp lý quốc tế và cho phép người dân được bầu cử, thay vì để đảng cầm quyền chọn
lựa lãnh đạo thêm một lần nữa.”
Điều 25 của Công ước Quốc tế về Các Quyền Dân sự và Chính trị, đã
được Việt Nam thông qua năm 1982, quy định rằng người dân có quyền “tham gia
điều hành công việc chung, trực tiếp hoặc thông qua các đại diện do họ tự do
lựa chọn” và quyền “được bầu cử và ứng cử trong những cuộc tuyển cử định kỳ
thực sự tự do và công bằng, thông qua bỏ phiếu kín nhằm bảo đảm tự do thể hiện
ý nguyện của cử tri.”
'Khái niệm vô nghĩa'
Theo HRW, Đảng Cộng sản Việt Nam “điều hành sau hậu trường các
cuộc bầu cử Quốc hội. Các đảng đối lập thật sự không được phép tranh cử hay
phản đối kết quả bầu cử. Đảng Cộng sản thâu tóm cả quá trình này và chấp nhận một
số rất ít ứng viên ngoài đảng chỉ để cho có”.
Với vị trí độc tôn, Đảng Cộng sản Việt Nam “kiểm soát đất nước
thông qua hàng loạt các điều khoản lỏng lẻo và mơ hồ trong bộ luật hình sự và
các điều luật khác để dập tắt tiếng nói đối lập và bỏ tù những người chỉ trích
hoặc kêu gọi dân chủ”, HRW nhận định.
Tổ chức này “kêu gọi Đại hội Đảng cam kết cải thiện thành tích
nhân quyền tồi tệ, hủy bỏ các điều luật cho phép biến những người chỉ trích ôn
hòa thành tù nhân chính trị”.
Tháng 11/2015, Bộ trưởng Công an Trần Đại Quang báo cáo trước Quốc
Hội rằng “từ tháng 6/2012 đến tháng 11/2015, công an đã bắt giữ 2.680 người vì các
tội danh an ninh quốc gia mơ hồ và đặt hơn 60 nhóm vận động dân chủ, nhân quyền
vào tầm ngắm”.
Thông cáo của HRW nêu đích danh hai nhà hoạt động bị bắt giữ gần
đây là luật sư Nguyễn Văn Đài và cộng sự Lê Thu Hà.
“Vụ bắt giữ một nhà bảo vệ nhân quyền như Nguyễn Văn Đài mới đây
cho thấy cải cách vẫn là một khái niệm vô nghĩa,” ông Adams cho hay. “Đại hội
12 là cơ hội thể hiện với nhân dân Việt Nam rằng đất nước đã sẵn sàng hiện đại
hóa, chứ không phải đang mắc kẹt trong chế độ độc đảng bóp nghẹt tự do ngôn
luận và nguyện vọng dân chủ. Đã đến lúc Việt Nam sửa đổi luật pháp phù hợp với
các cam kết quốc tế về nhân quyền, chứ không phải chỉ nhằm đảm bảo lợi ích của
Đảng”.
HRW kêu gọi đảng Cộng sản Việt Nam để người
dân bầu chọn lãnh đạo
Công tác chuẩn bị Đại hội đảng Cộng sản Việt Nam
lần thứ XII, ảnh chụp ngày 18/01/2016.REUTERS/Kham
Đại hội đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XII, chính thức tiến hành
từ ngày 21-28/01/2016, đang được giới quan sát trong và ngoài nước quan tâm
theo dõi đặc biệt. Nhân dịp này, hôm qua 18/01/2016, tổ chức theo dõi nhân quyền
Human Rights Watch ra lời kêu gọi đảng Cộng sản Việt Nam hãy tuyên bố tổ chức «
bầu cử tự do và công bằng để bầu các lãnh đạo đất nước ».
Human Rights Watch cũng kêu gọi các nhà tài trợ «
công khai thúc đẩy bầu cử đa nguyên ở Việt Nam để chấm dứt nền cai trị độc đảng
». Tuyên bố của HRW dẫn lời ông Brad Adams, giám đốc ban Á châu của
tổ chức Theo dõi Nhân quyền này nói :
«
Sau nhiều thập kỷ do chế độ độc đảng cầm quyền, đã đến lúc chấm dứt tình trạng
để một nhóm nhỏ quan chức đảng Cộng sản quyết định tương lai của hơn 90 triệu
người dân Việt Nam ». Đại diện của Human
Rights Watch nhấn mạnh : « Việt Nam cũng nên tuân thủ những
cam kết pháp lý quốc tế và cho phép người dân được bầu cử, thay vì để đảng cầm
quyền tự chọn lựa thêm một lần nữa. »
Dẫn Công ước Quốc tế về các Quyền dân sự và chính trị, đã được
Việt Nam thông qua năm 1982, về quyền của người dân được tham gia công việc của
đất nước trực tiếp hoặc thông qua các đại diện do mình tự do lựa chọn, tuyên bố
của tổ chức theo dõi nhân quyền viết tiếp :
«
Với vị trí độc tôn về quyền lực, trên thực tế, đảng Cộng sản Việt Nam hoạt động
như một chính quyền, kiểm soát đất nước thông qua hàng loạt các điều khoản lỏng
lẻo và mơ hồ trong bộ luật Hình sự và các điều luật khác để dập tắt tiếng nói
và bỏ tù những người chỉ trích hoặc kêu gọi dân chủ ».
Human Rights Watch kêu gọi : «
Đại hội đảng cam kết cải thiện tình hình nhân quyền tồi tệ của Việt Nam, trong
đó có việc hủy bỏ các điều luật cho phép biến những người chỉ trích ôn hòa
thành tù nhân chính trị. »
Theo Human Rights Watch, tháng 12/2015, bộ trưởng bộ Công an Trần
Đại Quang báo cáo trước Quốc hội rằng từ tháng 06/2012 đến tháng 11/2015, công
an đã bắt giữ và xử lý 2680 người vì các tội danh an ninh quốc gia mơ hồ và đặt
hơn 60 nhóm vận động dân chủ và nhân quyền vào tầm ngắm.
Nhắc lại vụ bắt giữ luật
sư Nguyễn văn Đài, một nhà hoạt động nhân quyền tại Việt Nam vì tội «
tuyên truyền chống Nhà nước » vào tháng 12/2015, ông Brad Adams nói
:
«
Đại hội đảng sắp tới là một cơ hội thể hiện với nhân dân Việt Nam rằng đất nước
đã sẵn sàng hiện đại hóa, chứ không phải đang mắc kẹt trong chế độ độc đảng bóp
nghẹt tự do ngôn luận và các nguyện vọng dân chủ. Đã đến lúc Việt Nam phải sửa
đổi luật pháp cho phù hợp với các cam kết quốc tế về nhân quyền của mình - chứ
không phải chỉ theo lợi ích của đảng Cộng sản ».
Dư luận sôi sục trước Đại hội Đảng Việt Nam
Các tranh cổ động, biểu ngữ quảng bá cho Đại hội
đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ 12 tại Trung Tâm Hội Nghị, Hà Nội, ngày
18/01/2016REUTERS/Kham
Chỉ còn hai ngày nữa là Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ chính
thức khai mạc, để chọn lựa giàn lãnh đạo mới cầm quyền trong năm năm tới. Càng
gần đến thời điểm đại hội, không khí càng sôi sục với những lá thư tố cáo, những
tin đồn được liên tiếp tung ra.
Tại một đất nước độc đảng như Việt Nam, hiếm khi công chúng tiếp
cận được những bí mật chính trị và việc kỳ kèo thương lượng giữa các nhà lãnh
đạo với nhau. Nhưng trong thời đại internet, những đấu đá nội bộ giữa các phe
nhóm trong đảng Cộng sản – độc quyền lãnh đạo từ khi chiến tranh Việt Nam kết
thúc năm 1975 đến nay – đã được đưa ra ánh sáng, trước khi Đại hội chính thức khai
mạc vào thứ Năm 21/01/2016.
Trong những tuần lễ gần đây, báo chí chính thức nhiều lần chỉ
trích những bài viết đăng trên các blog và Facebook là «
những thông tin xấu và nguy hiểm », kêu gọi người dân không nên để
bị những tin tức này « làm ô nhiễm ». Trả lời
báo Tuổi Trẻ, ông Trương Minh Tuấn, thứ trưởng bộ Thông Tin Truyền Thông cho
rằng «
việc tung tin xuyên tạc, bôi nhọ này là nhằm gây rối, nhiễu loạn thông tin
trước Đại hội Đảng ».
Nhưng theo AFP, một bộ phận dân chúng Việt Nam không dễ dàng nghe theo.
Nhiều người cho rằng tổ chức Đại hội Đảng là một sự lãng phí về tiền bạc và thời
gian.
Hãng tin Pháp dẫn lời một công chức tên Minh, cho biết đã gởi con
ra nước ngoài du học, và nếu người con không trở về thì bà cũng không can ngăn.
Bà nói :
«
Tôi không tin tưởng vào hệ thống quan liêu, tham nhũng, đấu đá giành quyền lực
này. Chủ nghĩa tư bản tốt hơn chủ nghĩa xã hội… Ở đây, chúng tôi như sống trong
một cái chuồng, rất khó thở ».
Đại hội Đảng kéo dài đến ngày 28/01/2016 sẽ chỉ định bốn chức vụ
lãnh đạo quan trọng nhất : tổng bí thư, thủ tướng, chủ tịch nước và chủ tịch
Quốc hội, mà dân gian thường mệnh danh là «
tứ trụ ». Trên nguyên tắc, bốn chiếc ghế này thường được thỏa thuận
trước từ lâu, nhưng năm nay dường như chưa có gì là chắc chắn.
Theo các nhà phân tích, khó thể nói trước ai sẽ là người chiến
thắng trong cuộc chiến không khoan nhượng chưa từng thấy, giữa phe bảo thủ
trong đảng và phe cải cách, mà theo AFP, đứng đầu là thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Lên làm thủ tướng từ năm 2006, ông Nguyễn Tấn Dũng được cho là người thân phương Tây, đã chỉ đạo quá trình gia nhập Tổ Chức Thương Mại Thế Giới (WTO), và mới đây là việc tham gia Hiệp Định Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) do Hoa Kỳ đề xướng.
Lên làm thủ tướng từ năm 2006, ông Nguyễn Tấn Dũng được cho là người thân phương Tây, đã chỉ đạo quá trình gia nhập Tổ Chức Thương Mại Thế Giới (WTO), và mới đây là việc tham gia Hiệp Định Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) do Hoa Kỳ đề xướng.
Đối mặt với ông là tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, mà theo AFP là
quan chức bảo thủ có quan hệ chặt chẽ với Bắc Kinh, gần đây có vẻ đã giành lại
được thế thượng phong khi bố trí được người của mình vào các chức vụ chủ chốt.
Trước đại hội, ông Trọng đã cho điều động hàng loạt cán bộ về trung ương, và mở
tới sáu lớp lý luận đặc biệt – nhiều cán bộ được «
quy hoạch » loại này đã trở thành ủy viên trung ương hay cán bộ chủ
chốt ở các địa phương.
Nghị quyết 244/QĐ/TW về « Quy chế bầu cử trong đảng »
cũng cản đường tiến của ông Dũng, tước đi quyền đề cử và ứng cử của các ủy viên
trung ương. Chừng như để trấn an dư luận, vài ngày qua báo chí chính thức có
những bài viết nói rằng quyết định vẫn thuộc về các đại biểu dự Đại hội 12.
Tính chất gay gắt của đại hội lần này được thấy rõ với hai hội
nghị trung ương 13 và 14 liên tiếp vẫn chưa ngã ngũ.
Đặc biệt cuộc chiến lần
này diễn ra khốc liệt trên mạng xã hội, khi các bên liên tục tung ra những tài
liệu, thư từ thật giả lẫn lộn để bôi xấu nhau. Có thể nói các trang được mệnh
danh là « lề trái » đã được lợi dụng để thay thế
cho sự vắng bóng của những trang như Chân Dung Quyền Lực, trong đó có cả một
trang uy tín mà người sáng lập đang ở trong tù.
Ông Nguyễn Tấn Dũng có vẻ là đích nhắm chủ yếu bị tấn công tới
tấp. Đầu tiên là ba vị giáo sư Học Viện Chính Trị Quốc Gia tố cáo con gái ông
có quốc tịch Mỹ, sau đó là đơn của một cán bộ lão thành tố thêm nhiều tội khác
như âm mưu chuẩn bị « Cách mạng màu », phá
hoại quan hệ Việt-Trung. Sau đó xuất hiện lá thư giải trình được cho là của thủ
tướng Nguyễn Tấn Dũng, trong đó khẳng định ông không xin tái cử, nội dung rất
bất lợi cho ông. Dư luận cho rằng mục đích chính là gạt ông Dũng ra ngoài với
lý do phải chờ đợi điều tra.
Những thông tin được cố tình cho rò rỉ trên mạng về bốn khuôn mặt
trong
« tứ trụ », trong đó không có ông Dũng, cũng trong mục đích này.
Một số cây bút « lề trái » trong nước
lâu nay tỏ vẻ trung dung, nay bỗng đứng hẳn về phía này hay phía khác.
Giáo sư Jonathan London thuộc City University ở Hồng Kông cho rằng
ông Nguyễn Tấn Dũng không còn là nhân vật nhiều hy vọng nhất như trước đây, nhưng
mọi chuyện còn để ngỏ. Ông nói với AFP :
« Đã hẳn là như vậy, nhưng ai biết được ? Ông ấy vẫn có thể quay lại…Ngược với
Trung Quốc, đại hội Đảng Việt Nam không hoàn toàn theo một kịch bản đã định
trước ».
Cũng theo AFP, dù vậy không có phe phái nào muốn thay đổi đáng kể
về những vấn đề hệ trọng như bất đồng với Bắc Kinh về chủ quyền Biển Đông.
Tuy nhiên một nhà ngoại giao ở Hà Nội cảnh báo nếu phe ông Trọng
chiến thắng, việc tiến hành những cải cách kinh tế cần thiết có thể bị chựng lại,
do các chính khách có năng lực và ít giáo điều hơn bị cho ngồi chơi xơi nước.
Như vậy sự chọn lựa lãnh đạo sẽ có tác động đáng kể đến Việt Nam, đất nước 90
triệu dân trong đó giới trẻ chiếm đa số.
Một cựu chiến binh Việt Nam, có 40 năm tuổi đảng nói lên tâm trạng
ngờ vực, chán nản chung của nhiều người : «
Cho dù ai lên ngôi đi nữa, cũng sẽ chẳng có thay đổi nào, họ đều như nhau cả ».
Ông cho biết không còn tin tưởng vì vào chế độ cộng sản, đang «
phá hoại » đất nước cho dù tỉ lệ tăng trưởng vẫn gần 7% mỗi năm.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
Nhân quyền và bạo quyền